بازآرایی ساختاری نظام بین‌الملل و بررسی ابعاد استقرار نظامی در جنوبگان

هدف: بیش از 60 سال است که نظام معاهده جنوبگان به عنوان یک «نظام حقوقی سخت و چندلایه»، به طرزی کارآمد با انجماد ادعاهای حاکمیتی پیشین برخی از دولت‏ها و مهار ادعاهای حاکمیتی جدید و نیز با ممنوع ساختن هرگونه فعالیت نظامی، توانسته است از نظامی‏سازی جنوبگان به عنوان «قاره صلح» جلوگیری کند. اما به دلیل پویا بودن نظام جهانی و عدم ایستایی محیط مادی و معنایی بین‏المللی، بدیهی است که به مرور زمان مجموعه‏های حقوقی، کارآمدی اولیه خود را از دست داده و نیاز به بازنگری و روزآمدسازی پیدا ‏کنند. پژوهش پیش‏رو با طرح این سئوال که «آیا بازآرایی ساختاری نظام‌ بین‌الملل، امکان نظامی‏سازی جنوبگان را افزایش داده است؟»، به بررسی این انگاره پرداخته است:«بازآرایی ساختاری نظام بین‏الملل به ویژه از نظر ساختار قدرت و ساختار فناوری با افزایش رقابت‏های ژئواستراتژیکی قدرت‏های بزرگ، احتمال نظامی‏سازی جنوبگان را افزایش داده است».  ‏روش شناسی: این پژوهش با استفاده از روش «روندپژوهی» انجام شده است. روندپژوهی امکان بررسی تحولات بلندمدت در محیط‌های پیچیده را فراهم کرده و بر شناخت رفتارهای تکراری و تغییرهای ساختاری تمرکز دارد. از جمله ویژگی‌های این روش، پیش‌بینی آینده بر اساس تحلیل داده‌ها و شناسایی الگوهای پنهان است. داده‏های مورد نیاز پژوهش نیز، از منابع اسنادی، کتابخانه‏ای و الکترونیکی جمع‏آوری شده است.یافته‏ها: پژوهش نشان داد که برای آینده منطقه جنوبگان پنج روند و چهار سناریو قابل پیش‌بینی است. روندها عبارتند از: 1. افزایش رقابت‌های ژئواستراتژیکی برای کنترل منابع؛ 2. احتمال نقض معاهده جنوبگان؛ 3. گسترش حضور علمی با کاربردهای دوگانه؛ 4. فشارهای بین‌المللی برای بازنگری معاهده جنوبگان و 5. آثار زیست‌محیطی و افزایش همکاری‌های بین‌المللی. سناریوهای احتمالی نیز به این ترتیب شناسایی شدند: 1. سناریوی رقابت شدید ژئواستراتژیکی؛ 2. سناریوی همکاری بین‌المللی؛ 3. سناریوی حضور نظامی پنهان و 4. سناریوی تداوم وضعیت موجود. پژوهش حاضر از میان این روندها و سناریوها، وقوع گونه‌های همآوردجویانه آنها را در آینده جنوبگان محتمل‌تر می‌داند.نتایج: برابر پژوهش، نظامی‏سازی جنوبگان غیرممکن یا غیرقابل قبول نیست، بلکه هم ممکن به نظر می‏رسد و هم قابل قبول. هرچند در حال حاضر نمی‏توان معمای امنیت را در تعریف کامل خود، به منطقه جنوبگان تسری داد، با این حال در شرایط به سرعت متغیر بین‏المللی، تضمینی برای تداوم گریز از نظامی‏سازی آن وجود ندارد. برای حفظ صلح و امنیت در منطقه، بایستی از یک‏سو ابهامات حقوقی موجود در نظام معاهده جنوبگان در خصوص تعریف نظامی‏سازی و فعالیت‏های نظامی برطرف شود. از سوی دیگر، مفهوم نظامی‏سازی با توجه به بازآرایی ساختاری نظام بین‏الملل مورد بازبینی و بازتعریف قرار گیرد.

the structural rearrangement of the international system and the investigation of the dimensions of military deployment in antarctica

purpose:for more than 60 years, the antarctic treaty system, as a »hard and multi-layered legal system«, has been able to efficiently freeze the previous sovereignty claims of some states and restrain new sovereignty claims, as well as by prohibiting any military activity. to prevent the militarization of antarctica as a »continent of peace«. but due to the dynamism of the world system and the non-stationarity of the international material and semantic environment, it is obvious that over time the legal systems will lose their initial efficiency and need to be revised and updated. the upcoming research by posing this question, »has the structural reorganization of the international system increased the possibility of militarization of antarctica?«, has investigated this idea: the structural reorganization of the international system, especially in terms of power structure and structure technology has increased the possibility of militarization of antarctica by increasing the geostrategic competition of great powers.method:this research was done using the » trend analysis « method. trend analysis provides the possibility of investigating long-term developments in complex environments and focuses on recognizing repeated behaviors and structural changes. among the features of this method is future prediction based on data analysis and identifying hidden patterns. the data required for the research has also been collected from documentary, library and electronic sources.findings:the research showed that five trends and four scenarios can be predicted for the future of the antarctic region. the trends are: 1. increasing geostrategic competition for resource control; 2. the possibility of violating the antarctic treaty; 3. expanding scientific presence with dual applications; 4. international pressure to revise the antarctic treaty and 5. environmental effects and increasing international cooperation. possible scenarios were identified as follows: 1. the scenario of intense geostrategic competition; 2. international cooperation scenario; 3. the scenario of hidden military presence and 4. a continuation of the status quo scenario. among these trends and scenarios, the current research considers the occurrence of their companion species to be more likely in the future of antarctica.results:according to research, the militarization of antarctica is not impossible or unacceptable, but it seems both possible and acceptable. although currently the security puzzle cannot be extended to the antarctic region in its full definition, however, in the rapidly changing international conditions, there is no guarantee for the continuation of avoiding its militarization. in order to maintain peace and security in the region, legal ambiguities in the antarctic treaty system regarding the definition of militarization and military activities must be resolved. on the other hand, the concept of militarization should be reviewed and redefined according to the structural reorganization of the international system.