فرسایش آبی از دیدگاه قرآن کریم

خاک، از مهمترین عناصر چرخۀ محیط زیست می باشد که بر حیات و معاش انسان تاثیر بسزایی دارد. عواملی که سبب نابودی این نعمت الهی می شوند، بالطبع آثار سوءیی بر زندگی انسان و سایر مخلوقات منتفع از آن دارند. فرآیند فرسایش آبی و مقولۀ تنزل و تخریب اراضی، سبب هدر رفت ظاهری و باطنی خاک می شود. بدین معنی که هم خاک از نظر فیزیکی و موجودیت نابود می شود و از دست می رود و هم از نظر کیفیت و پتانسیل آن برای اهداف و کاربری های مختلف، تخریب می-گردد. اهمیت فرآیند فرسایش آبی و تنزل خاک و اراضی تا آنجاست که در قرآن کریم، بطرق مختلف و در آیات متعددی، به آن پرداخته شده است. بگونه ای که خداوند در آیۀ 11 سورۀ زخرف می فرماید: «وَ الَّذِی نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَاَنْشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَیْتاً کَذلِکَ تُخْرَجُونَ‌»، منظور از لغت بقدر، به مقدار کافی می باشد؛ یعنی آن مقداری از آب که سبب وقوع روانآب، انواع فرسایش آبی و هدر رفت خاک و آب نشود و بتواند در داخل خاک نفوذ کند و به نوعی به موضوع فرسایش آبی و تولید روانآب و نیز حفاظت خاک پرداخته است. و با لغت بَلْدَةً مَیْتاً، اشاره به زمین تخریب و از دست رفته (از نظر کیفیت خاک، پتانسیل و حاصلخیزی آن) دارد. بنا بر اهمیت فرسایش آبی و حفاظت خاک از دیدگاه قرآن؛ باید با مدیریت صحیح این پدیده را کنترل و مدیریت کرد و مانع از تخریب و هدر رفت خاک شد. زیرا با انجام کارهای حفاظتی، علاوه بر حفاظت فیزیکی و کیفی خاک، سبب حفظ آب نیز خواهیم شد و تا حد زیادی مانع از وقوع فرسایش های تشدیدی، خشکسالی های پی در پی و فرونشست اراضی خواهیم گردید.