اهمیت خاک از دیدگاه قرآن کریم

خاک، مجموعۀ فعالی است که در سطح زمین، از اثر مشترک آب، هوا و موجودات زنده بر سنگ ها، در طول زمان و پس از تکامل تدریجی به وجود می آید. همچنین، خاک به عنوان منبع طبیعی، سرمایۀ ملی و بستر حیات، نقش اساسی در استقرار و رشد جوامع بشری و نیز سایر مخلوقات دارد و در واقع بخشی از زنجیره غذایی انسان و سایر حیوانات نیز از خاک می باشد. لزوم توجه به این منبع زندگانی تا آنجاست که خداوند متعال در سورۀ الرحمن (آیات 10 الی12) می فرماید: »و زمین را برای مردم گسترده کرد، زمینی که در آن میوه‏ها و نخل دارای غلاف هست، و دانه‏های دارای سبوس و گیاهان معطر است«. اهمیت خاک و زمین در قرآن به وضوح دیده می شود. خداوند در قرآن مکرراً به خلقت انسان از خاک خشک (صلصال)، گل (طین) و خاک کامل (تراب) و نیز مراحل آفرینش اشاره کردند. همچنین از ویژگی های متنوع خاک (و زمین) در زندگی انسان و حیوانات، کشاورزی، پروردن گیاهان، تصفیۀ آب و ...، سخن گفته شده است. بنابراین قرآن کتابی فراگیر بوده که به علم خاکشناسی نیز پرداخته است. خاک از دیدگاه قرآن، نعمت الهی و مطهر بوده و دارای اهمیت بسیار بالایی می باشد. بگونه ای که در آیۀ 43، سورۀ نساء و نیز آیۀ 6 سورۀ مائده، اشاره به خاک پاکیزه و طیب دارد. لذا خاک، علاوه برآنکه قابلیت پالایش و تطهیر خود را دارد، انسان را نیز پاکیزه می گرداند. با توجه به اهمیت ویژۀ خاک و اراضی از دیدگاه قرآن کریم، و آثاری که در حیات بشر و چرخۀ محیط زیست دارد، لزوم حمایت و حفاظت از این منبع الهی ، بیش از پیش، نمایان می گردد.