جوانه‌های ساینس از درخت علم

کلمات کلیدی، کانونی و یا محوری خاصه کلمات انتزاعی و اٌبٌر معنی در هر فرهنگ و ادبیاتی، دارای معانی خاص خود بوده و امکان ترجمه به زبان های دیگر را ندارند( باید با روش تفسیری به آنها پرداخت نه روش ترجمه کلمه به کلمه). در صورت ترجمه چنین کلمات، یا مفاهیم آنها ناقص بوده و یا باعث انحراف در معانی، و حتی ممکن است زمینه ساز شبهات در جهان بینی و اعتقادات فردی و اجتماعی گردند. یکی از چنین کلمات کلیدی، کلمه ساینس(sience) می باشد که متاسفانه به علم (ilm) ترجمه شده و در مراکز علمی و پژوهشی کشور به صورت یک پس زمینه ذهنی و غلط مصطلح، جا خوش کرده است. اینگونه اشتباهات ترجمه ای، از زمان قاجار و تشکیل دارالفنون و استخدام معلمان غربی و کم توجهی مترجمان وقت و با تکیه بر فرهنگ لیبرال غالب آن دوره آغاز گردید، چنین اشتباهات نه فقط برای کلید واژه ساینس به جای علم رخ داده است بلکه، برای بسیاری از واژه های کلیدی دیگراز جمله، هیومن (human) به انسان (ensan)، آنتروپولوژی(anthropology) و یا هیومنولوژی (humanology) به انسان شناسی (ensanology) ، تطور (evolution) به تکامل (perfection) و ... نیز رخ داده است. تحقیقاً با چنین واژگان وارداتی، ناقص و مغالطه آمیز، نمی توان به تمدن سازی اسلامی- ایرانی همت گماشت. بنا بر این، باید از ترجمه ساینس به علم پرهیز گردد و مراکز دانشگاهی، حوزوی، خاصه فرهنگستان زبان فارسی در این زمینه اقدام جدی به عمل آورند.