جواز یا عدم جواز استفاده از محصولات تراریخته از منظر قرآن

تراریخته با انتقال ژن از موجودات و گیاهان به موجودات و گیاهان دیگر حاصل می شود مخالفین معتقدند محصولات تراریخته دارای ضرر می باشد اما در مقابل؛ موافقین محصولات تراریخته معتقدند که این محصولات دارای مزیت می باشد یکی از کاربرد های محصولات تراریخته افزایش تولید می باشد. بنابراین کمبود غذا، گرسنگی و فقر در آینده به واسطه ی محصولات تراریخته حل می شود با توجه به این که در مورد مضرات محصولات تراریخته همچنان ابهام وجود دارد و در مرحله ی شک و تردید است. پژوهش حاضر در صدد آن است در خصوص جواز یا عدم جواز استفاده از محصولات تراریخته با استفاده از مستندات قران، تجزیه و تحلیل نماید و پاسخی منصفانه ارایه نماید. لذا با عنایت به ضروریات اجتماعی جهان معاصر افزایش و رشد جمعیت وکمبود غذا و کاهش ذخایر زیرزمینی در آینده ای نه چندان دور و مستحدثه بودن موضوع تولیدات تراریخته از یک سو و اختلاف فقیهان در خصوص حکم بکارگیری این نوع تولیدات و فواید و ثمرات عملی مترتب بر فرآورده های تراریخته از سوی دیگر محققان را بر آن داشته تا به ارزیابی و سنجش میزان ضرر و زیان و فواید تراریخته از منظر متخصصان پرداخته و با عنایت به عموم و اطلاق قرآنی به سوالات ذیل پاسخ دهند:آیا از دیدگاه کارشناسان و متخصصین امر، ضرر و خطر مشهود و مسلم بر استفاد از تراریخته وجود دارد؟ آیا با عنایت به مقتضیات زمان و تغییر الگوهای زندگی استفاده از این نوع محصولات ضرورت اجتناب ناپذیر است؟ موافقین استفاده از تولیدات تراریخته به کدام آیات قرانی استدلال می کنند؟مخالفین به کدام ادله قرانی استناد جستند؟برای پاسخ به پرسش های فوق بایسته است ابتدا به تعریف مفاهیم و فواید و مضرات تراریخته بپردازیم و دلایل قرانی ارایه شده از سوی موافقان و مخالفان را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.اگر چه پیرامون تولیدات تراریخته و مبانی فقهی و حقوقی آن که از موضوعات مستحدثه است پژوهش های پراکنده ای صورت گرفته است، به عنوان مثال: هفته نامه حریم امام (1395)در مقالات متعدد صرفا به فواید و مضرات و حکم شرعی محصولات تراریخته بسنده نموده است؛یا محققان محترم دیگر نظیر: غنی زاده، مهدیه (1397) در مقاله ای تحت عنوان «حکم تکلیفی محصولات تراریخته از منظر فقه امامیه« و پورداود، مهدی(1395) در همایش محصولات تراریخته در خدمت تولید غذای سالم و قدرتی، فاطمه (1399) مقاله ای تحت عنوان ادله مشروعیت دستکاری ژنیتکی مواد غذایی با اشاره مختصر به ادله مخالفین تراریخته با استناد به قول مراجع عظام هرگونه ضرر احتمالی را ملاک و میزان برای توقف و ممنوعیت این گونه محصولات تلقی نمودند و برخی دیگر از پژوهشگران نیز مانند: بیگدلی، سعید (1393)تنها به مبنای مسوولیت مدنی ناشی از محصولات تراریخته پرداخته اند؛ اما نو آوری پژوهش حاضر و تفاوت آن با تحقیقات مشابه این است که نگارندگان در این پژوهش کوشیدند نخست با بیان سیر تاریخی و فواید و مضرات محصولات تراریخته به صورت دسته بندی شده دلایل مخالفین و موافقین را تشریح نمایند سپس به تجزیه و تحلیل و نقد دلایل موافقین و مخالفین بپردازند و در انتهای تجزیه و تحلیل دلایل موافقین و مخالفین حکم جواز مقید محصولات تراریخته را با توجه به مکتب بینابینی صادر کرده اند یعنی نه به طور کلی استفاده از تراریخته مردود است و نه صددر صد آزاد؛ بلکه بایسته است تولید، واردات و صادارت چنین فرآورده هایی با لحاظ جوانب احتیاط و نظارت متخصصین متعهد و مومن صورت پذیرد و ضرر قریب الوقوع و حتمی به همراه نداشته باشد.