a new analysis of god’s active attributes in the noble qur’ān based on georges dumezil’s mythology theory

One of the important topics in the islamic theology that is discussed by the scholars of theology and interpretation is god’s active attributes like sustenance provision which originates from the relation of supreme essence with his creatures. for the first time, based on the theory of georges dumezil in the field of comparative mythology, the active attributes of god or gods are studied in the form of a three-fold pattern, and the viewpoint of the qur’ān is explicated about it. this study shows that the pre-islam arabs – being influenced by the beliefs of indian and european tribes – have categorized the active attributes of gods into three main classes: ruling, war, and production, and have deemed each of the gods possessing one of those attributes. the noble qur’ān also has employed this three-fold pattern for mentioning the active attributes of god.  it is different in that the noble qur’ān has replaced the many gods of ignorant era with the unique god. it also has taken the aforesaid three-fold functions altogether in the unique god, in place of ascribing them to three groups of gods.

تحلیلی نو از صفات فعلی خداوند در قرآن کریم با تکیه بر نظریه اسطوره‏شناسی ژرژ دومزیل

صفات فعلیِ خداوند متعال هم­چون رازقیّت، از جمله مباحث مهم در الهیات اسلامی است که عالمان کلام و تفسیر به بحث درباره آن پرداخته­اند. این صفات از رابطه ذات باری با مخلوقات انتزاع می‏گردد. پژوهش حاضر، کوشیده برای نخستین بار، با تکیه بر نظریه ژرژ دومزیل در حوزه اسطوره‏شناسی تطبیقی، صفات فعلیِ خدا(یان) در قالب یک الگوی سه‏وجهی را مطالعه کند و نظرگاه قرآن کریم در این باره را تبیین نماید. این مطالعه، نشان می‏دهد که عرب پیش از اسلام، با اثرپذیری از باورهای اقوام هند و اروپایی، صفات فعلی خدایان را در سه رده اصلی حاکمیت، جنگ و تولید، دسته‏بندی می‏کرده و هر یک از خدایان را موصوف به یکی از آن صفات می‏دانسته است. قرآن کریم نیز این الگوی سه‏گانه را برای یادکرد از صفات فعلیِ خداوند متعال به کار بسته؛ با این تفاوت که خدای یگانه را به‏جای خدایانِ پرشمارِ جاهلی نشانده و به‏جای آن­که کارکردهای سه‏گانه‏ یادشده را به سه گروه مختلف از خدایان منتسب کند، تمامی آن­ها را به صورت واحد در خدای یگانه جمع کرده است.