the humanistic turn in contemporary islamic studies

One of the first concerns of the thinkers was to know the human. muslim thinkers also have had a great deal of effort to offer a comprehensive theory and viewpoint about the human. this article is a secondary study about the patterns of muslim thinkers to know the human and it compares the ṣadrian pattern with the neoṣadrian one. it does not aim at judging the content of these patterns; it investigates the principles of the structural turn of neoṣadrians in the contemporary islamic studies. ṣadrian anthropology is of the kind of philosophical psychology, though it has many differences with earlier philosophical viewpoints. although contemporary shī‗a thinkers are completely influenced by the ṣadrian theosophy in their ontology and theology, they are faced with a revolutionary change of content and structure in the issue of human which shows an anthropological turn. both the subject of matter and the principles and theorems are developed in this turn. the root of this turn is the attention of the neoṣadrian to the philosophy of humanities and the anthropological basics of behavioral and social sciences. in the second part, the essential teachings of islam about the human as the islamic anthropology principles and in the third part, the theoretical principles of contemporary anthropology are investigated.

چرخش الگوی انسان‌شناختی در مطالعات اسلامی معاصر

شناخت انسان از اولین دغدغه­های متفکران بوده است. متفکران مسلمان نیز تلاش بسیار برای ارائه نظریه­ و دیدگاهی جامع درباره انسان داشته­اند. این مقاله مطالعه­ی مرتبه دوم در باب الگوهای متفکران مسلمان در شناخت انسان است که الگوی صدرایی و نوصدرایی را با یکدیگر مقایسه می­کند. غرض این مقاله داوری درباره محتوای این الگوها نیست و مبادی چرخش ساختاری نوصدرائیان را در مطالعات اسلامی معاصر بررسی می­کند. انسان­شناسی صدرایی از نوع علم‌النفس فلسفی است، هرچند در محتوا با دیدگاه­های فلسفی پیش از خود اختلافات بسیاری دارد. متفکران معاصر شیعی هرچند در هستی­شناسی و الهیات کاملاً از حکمت صدرایی متأثر هستند ولی در بحث از انسان با تحولی انقلابی در محتوا و ساختار مواجه هستیم که نشان از چرخشی انسان­شناختی دارد. در این چرخش هم موضوع و هم مبادی و مسائل گسترش می­یابد. ریشه این چرخش توجه نوصدرائیان به فلسفه علوم انسانی و مبانی انسان­شناختی علوم رفتاری و اجتماعی است. در بخش دوم آموزه­های ضروری اسلام درباره انسان به عنوان اصول انسان­شناسی اسلامی و در بخش سوم مبادی و اصول نظری انسان­شناسی معاصر بررسی می­شود.