درنگی بر چند علت صدور رای متعارض با نگاهی تطبیقی در حقوق ایران و فرانسه

اصل بر جلوگیری از صدور رای متعارض است در حقوق دادرسی. به این اصل گرچه در مواد پرشماری ارجاع شده ولی باز دادگاه‌ها به علل متفاوتی (علل مربوط به دعاوی واحد و مرتبط) چنین رای‌های متعارضی صادر می‌کنند. نگاه قانونگذار به دو رای کاملا معارض، اصولا کنار نهادن رای دوم به سود رای نخست است گرچه در باب فرجام‌خواهی، موردی هست که هر دو رای، به علت مخالفت با قانون، قابل نقض اعلام شده است. به هر روی، وجود تعارض میان رای‌ها دلیل نبود رابطة حقوقی صحیح است که حیثیت دادگستری را به خطر می‌اندازد. به بیان دیگر، گرچه در قانون آیین دادرسی مدنی به راهکارهای پیشگیری از بروز تعارض و راهکارهای درمان آن اشاره شده، ولی هیچگاه نمونهای مصداقی از علت تعارض معرفی نشده و بار پیدا نمودن این مثال‌ها بر دوش بازیگران عرصۀ دادرسی اعم از اصحاب دعوا و وکلای دادگستری و قضات افتاده است که موضوع این نوشته است. شناخت علل شایع می‌تواند هم اهداف آموزشی را برآورده کند و هم به مقاصد قضایی پاسخ بدهد.

A Comparative Reflection in Several Reasons for Conflicting Judgments

The principle is to prevent conflicting judgment in procedural law. Although referred to in numerous articles, the courts still adjudicate such conflicting judgments for a variety of reasons (including single and correlated litigation). The legislator’s view of two completely opposing judgments is basically to abandon the second judgment in favor of the first opinion, although in the case of appeal, there is a case where both judgments can be declared infringing due to opposition to the law. However, the conflict between the judgments is the reason for the lack of a proper legal relationship that jeopardizes the dignity of the judiciary. In other words, although the Code of Civil Procedure mentions conflict prevention strategies and treatment strategies, but, an example of the cause of the conflict has never been cited, and it is up to the litigants, including parties to dispute, lawyers, and judges, to find the cause of these disputes. Knowing the common causes can meet both educational goals and respond to judicial purposes.