تبیین مفهوم «معماری اسلامی» با رویکرد بیانیه گام دوم انقلاب

«آن که به استقبال آینده می‌رود، بیناترین است». امام علی(ع)آمادگی برای مواجهه با آینده در دنیایی که به سرعت در حال تغییر و تحول بوده، از ملزومات هر ملت و دستیابی به پیشرفت‌های ملی، نیازمند داشتن تصویر بزرگ از آینده است. تصویرپردازی در خصوص آینده، نیازمند خودشناسی، محیط‌شناسی و استعدادیابی است؛ انسان‌ها در طول اعصار به دنبال ایجاد جامعه‌ای آرمانی یا آرمان‌شهر خواهی در راستای دستیابی به سعادت بوده‌اند لذا یک دولت، زمانی می‌تواند به اهداف عالیه خود برسد که دارای الگو و روش مناسبی باشد تا بدین وسیله جهت ارتباط با دیگران و تحلیل مسائل از آن استفاده نماید و بتواند آن آرمان‌شهر یا مدینه فاضله را برای مردمان خود متصور گردد. «بیانیه‌یِ گام دوم انقلاب»، شروعِ «نهضت بیداری» برای التفاتِ اراده ملی به «جامعه‌پردازی ایرانی‌اسلامی» است زیرا انقلاب اسلامی، دروازه‌یِ ورود به عصر جدیدی است که مهمترین مولفه‌یِ آن، «طرح پیوند دین و دنیا» و مهمترین دستور کار آن، «تقابل اسلام و استکبار» است. شاید توجه از منظر واکاوی اندیشه‌ای که بیانیه گام دوم انقلاب می‌سازد، از این جهت دارای اهمیت باشد که اساسا ایشان به دنبال ساخت چه نوع جامعه‌ای است و این جامعه در نگاه ایشان چگونه شکل می‌گیرد؟ معماری ایرانی‌اسلامی به عنوان یکی از ارزشمندترین عوامل فرهنگی برای دستیابی به اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های گوناگون محسوب می‌شود؛ معماری‌ای که در مرتبه‌یِ کمال، انعکاسِ «کلام قرآنی» است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، کیفی و از نظر گردآوری داده‌ها، از روش کتابخانه‌ای برای جمع‌آوری مطالب و از روش تحیل محتوا برای بررسی ادبیات موضوعی مرتبط با «بیانیه گام دوم انقلاب» و «معماری اسلامی» استفاده شده‌است. در این پژوهش، سعی شده‌است تا ابتدا رابطه‌یِ ساختاری بین معماری و اسلام با رویکرد بیانیه گام دوم تحلیل شود و سپس شاخص‌های «هنر اسلامی» برگرفته از بیانیه گام دوم انقلاب در سه سطح «هنرمند، فُرم‌وشکلِ بیان، محتوای اثر» با شرایط و پتانسیل‌های مذهبی کشور ارایه شود