بررسی جمعیت شناختی سالمندی در ایران

کشور ما با وجود پایین بودن سهم جمعیت سالمند در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، رشد سریعی را در رابطه با سالخوردگی جمعیت در پیش گرفته است. چنان که متوسط رشد سالانه جمعیت کل و جمعیت سالمند طی سال‌های 90-1385 به ترتیب برابر با 17/1 و 71/3 بوده است. این، نشان دهنده لزوم توجه به مسئله سالمندی و همچنین برنامه ریزی آینده نگر و همه جانبه برای رویارویی با جمعیت سالخورده می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی سطح و روند سالمندی و شاخص های مرتبط با آن در سال 1390 و مقایسه آن با سرشماری‌های گذشته می‌باشد. برای دستیابی به هدف مذکور از روش تحلیل داده‌های موجود سرشماری عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار استفاده شده است. نسبت سالمندی، نسبت جنسی سالمندان، رشد جمعیت سالمندان، شاخص سالمندی و نسبت وابستگی سالمندان مهمترین شاخص‌های جمعیتی مربوط به سالمندی است که در ایران و در سال 1390 به ترتیب برابر با 1/8، 96، 7/3، 35 و 8 محاسبه شده است. مقایسه شاخص‌های حاصل از سرشماری 1390 با سرشماری‌های گذشته و پیش بینی آن ها برای سال‌های آینده، بیانگر روند سالخوردگی جمعیت ایران است. چنان که شاخص سالمندی جمعیت در سال های 1355، 1390 و 1425 به ترتیب برابر با 12، 35 و 5/93 می‌باشد. با توجه به کاهش سریع باروری و تغییرات الگوی مرگ و میر طی دو دهه اخیر و روند سالخوردگی در ایران پیش بینی می‌شود حرکت به سمت سالخوردگی جمعیت تسریع و جمعیت سالخورده قرن پانزدهم هجری شمسی سهم عمده‌ای را به خود اختصاص دهد.