الگوی پیشرفت توامان مادی و معنوی جامعه؛ چالش جهان امروز یا تمنای دیرین انسان

مفهوم پیشرفت در چند قرن اخیر از معانی و واژه­های بسیار پرکاربرد در زندگی عموم مردم، فضاهای علمی و همچنین رویکردهای کلان سیاسی و اجتماعی بوده است. امروزه این واژه از شدت استعمال تبدیل به یکی از لغات روزمره شده و لزوم رسیدن به آن از بدیهیات به شمار می‌آید؛ لکن متاسفانه در چند دهۀ اخیر با وجود حرکت پرشتاب کشور برای رسیدن به پیشرفت، هنوز اندیشمندان جامعه نگاهی عمیق به این مفهوم نداشته‌اند و اندیشه­های حامی و منتقد آن در غرب نیز بررسی نشده است تا چه رسد به ارائۀ مدل­ها و الگوهای نوین. در این مقاله تلاش بر این بوده تا نظریات منتقد اندیشۀ پیشرفتِ غرب که توانسته­اند جریان­های فکری یا اجتماعی پدیدآورند بررسی شود. در انتها نیز به چالش­های جهان معاصر با اندیشۀ پیشرفت پرداخته ‌شده است. درمجموع مقاله این نتیجه به اثبات رسیده است که اندیشۀ پیشرفت در خود غرب نیز تنها از یک منظر ثابت پشتیبانی نمی­شود و رویکردهای بدیل فراوانی برای آن وجود دارد. در جهان معاصر به دلیل شکست باورهای تمدن غرب در پیشرفت به سمت ساختن بهشت زمینی تنها با اتکای به دانش و بریده از آسمان، مسئلۀ پیشرفت پرسشی است که آیندۀ تمدن غرب و یا ظهور تمدنی جدید را رقم می­زند.