تحلیلی از وضعیت گذشته و فعلیِ «توسعه» در ایران و اشاره به مبانی و راهکارهای حرکت به سوی «پیشرفت اسلامی ایرانی»

«توسعه‌ی پایدار و همه‌جانبه» ادبیاتی علمی است که تمامی ابعاد نظری و عینی آن مشخص است و برای هر کشوری متناسب با شرایط آن توصیه‌هایی کارشناسی دارد تا زمینه‌ی مشارکت تمامی ملّت‌ها در تمدن جهانی را فراهم آورد. اما علی‌رغم وجود کارشناسان خبره‌ی این امر در کشور ایران، هنوز حرکتی منظم و پایدار در مسیر توسعه محقق نشده است که پژوهش حاضر، به بررسی علل و عوامل «سیاسی، فرهنگی و اقتصادیِ» این چالش پرداخته‌است. به نظر می‌رسد جهت‌گیری ضد استکباری نظام جمهوری اسلامی در عرصه‌ی سیاست و عدالت‌محوری و ضدیت با «فاصله‌ی طبقاتی» در عرصه‌ی فرهنگ باعث شده تا نوعی روحیه‌ی «گستاخی انقلابی» در میان مردم نهادینه شود. اثر این گستاخی انقلابی در برنامه‌های توسعه کشور، ایجاد ناهنجاری در عملکرد نظام عرضه و تقاضا می‌باشد و فاصله‌ی بین عرضه و تقاضا، موجب به هم‌خوردن توازن ارزی و تورّم مداوم شده است. لذا برخلافِ نسخه‌ی متداول مبنی بر «ضرورت تولیدمحوری برای دستیابی به توسعه‌ی پایدار»، همواره «توزیع» بمثابه «قطب توسعه» در جامعه ایران قرار گرفته و این روند تنها در صورتی قابل کنترل است که انتظارات اجتماعیِ برخاسته از روحیه‌ی عدالت‌محوری در میان مردم ایران از الگوی مصرفِ غربی فاصله بگیرد و با تغییر شیب در مدل تری‌گپس، «صادرات و واردات» بر مبنای عدالت و نه بر مبنای رفاهِ دائم‌التزاید سامان یابد تا اولین قدم برای خروج از وضعیت موجود و حرکت بسوی «پیشرفت اسلامی ایرانی» محقق شود.