سنت گرایی و نوگرایی در عصر مشروطه و تاثیر آن بر پیشرفت ایران

از مهم­ترین جریان­هایی که در ایران عهد قاجار به وجود آمد، فکر تغییر و اندیشۀ تحول بود. آنچه موجب پدیدار شدن این روند شد، بروز شرایطی ویژه بود که لزوم بازسازی و اصلاح را می­طلبید. عواملی چون تماس با غرب، تاثیر حضور استعمار، انسجام اجتماعی در قالب شکل­گیری طبقات نوین، اشاعۀ افکار نو، مسافرت رجال و دانشجویان به فرنگ، ورود پدیده­های جدید (تلگراف، روزنامه، مدرسه و غیره) و طرح آرای خردورزان اروپایی سبب شد موجی از داخل و خارجِ نظام قاجاری برای انجام تغییرات گسترده به پا خیزد. چنین به نظر می­آید بروز این شرایط خاص که به تعبیری می­توان آن را با مفهوم مدرنیسم و ورود مدرنیته به ایران یکسان پنداشت سببی شد تا برخی رجال آگاه وقوف یابند که جامعه تا چه میزان عقب­ مانده و در جوامع دیگر چه تغییراتی رخ داده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ابتدا سنت و مدرنیته از دیدگاه اندیشمندان مختلف تعریف و تبیین و در ادامه پیشینۀ تاریخی سیر تغییر و تحول در آستانۀ نهضت مشروطه به عنوان موید نتیجه آورده شده است و سرانجام به تجزیه و تحلیل تطبیقی موارد مطرح شده پرداخته و مهمترین حیطه­های پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.