ارائه الگویی برای مصرف در ایران با رویکرد نهادی و سهم آن در آیندۀ پیشرفت ایران

مصرف به عنوان بخش مهمی از تولید ناخالص ملی و تقاضای کل در اقتصاد، همواره جایگاه مهم در سیاست-گذاری و نظریه پردازی های اقتصادی داشته است. از سوی دیگر مصرف مهم ترین پارامتر اقتصادی مرتبط با مقولۀ فرهنگ و نهادهای اجتماعی و اقتصادی باشد. بر این اساس، هرگونه الگوسازی در حوزۀ مصرف می تواند یک گام بنیادی در اقتصاد تلقی گردد. در این راستا، این مطالعه به دنبال تعیین الگوی رفتار مصرف بهینه در خانوار ایرانی با بررسی مصرف و پدیدۀ مصرف گرایی در کشور طی سال های 1390-1338 می باشد. در این مطالعه به روش توصیفی و استنباطی نتیجه گیری شد که مصرف و مصرف گرایی ایرانیان در سال های اخیر در حال افزایش است در حالی که وضعیت تولید و اشتغال در کشور در وضعیت قابل قبولی قرار ندارد. در ادامه بحث شد که حاکمیت قواعد مختلف بر خانوار که خود در بستر فرهنگی و قراردادی تعیین می گردد و تاثیری که این قواعد بر فرایند تصمیم گیری خانوار می گذارد اگرچه همگام با یک عمل حداکثر سازی اتفاق می افتد ولی لزوماً بیانگر یک وضعیت بهینه نیست. اما به روش استدلالی بیان شد در شرایطی که خانوار در یک توازن قدرت و یا در وضعیت تعادل باشد اتخاذ تصمیمات به گونه ای خواهد بود که افراد در یک چارچوبی تصمیم-گیری می کنند که تصمیمات مصرف می تواند کل عمر افراد را شامل گردد. در این شرایط هماهنگ سازی کامل بین اعضای خانواده ایجاد شده و خانوار مانند یک فرد واحد تصمیم گیری عقلایی می کند و خانواده به صورت خیلی مطلوب و دموکراسانه و در قالب همفکری و هم اندیشی کل بازیگران موجود در خانواده اداره می گردد. این وضعیت حالتی است که مصرف بهینه شده و اگر این مصرف بهینه با مصرف مطلوب اسلامی همراه گردد با الگوی بهینه اسلامی و ایرانی سازگار خواهد بود و می تواند در آینده منجر به افزایش پس انداز و سرمایه-گذاری شده و پیشرفت کشور را به همراه داشته باشد.