زینب پاشا و جنبش مشروطه خواهان تبریز

با انعقاد قرارداد «رژی» و پس از فتوای «میرزای شیرازی»، تبریز اولین شهری است که در مقابل این قرارداد ضد ملی قاطعانه ایستادگی می­کند. زینب پاشا زنی نامدار و بی­باک بود که به سبب رشادت­ها و فداکاری­های بسیار، نامی نیک از خود در اوراق تاریخ به ثبت رسانده است. لیکن به سبب ویژگی بارز تاریخ­نگاری که همان خصلت مردسالارانۀ آن است، آن­گونه که شایسته است به زندگی و شرح حال این بانوی بزرگ پرداخته نشده و اطلاعات اندکی از زندگی، فعالیت­ها و مرگ وی در دست است. اما با این وجود، مبارزات زینب پاشا در تبریز علیه ستمگری­ها و بیدادها آنقدر تاثیرگذار و متداول بود که نام وی در هر جنبش و حرکتی علیه بیدادگری و بی­عدالتی در آن دوران به چشم می­خورد. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه و تکیه بر منابع متقن به شرح جزئیات نقش زینب پاشا در نهضت تحریم تنباکو، بستن بازار تبریز و حمله به انبار های محتکران تبریز از جمله قائم مقام والی آذربایجان و نظام العلماء در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و اوایل سلطنت مظفرالدین شاه قاجار پرداخته می­شود و مهمترین حیطه­های پژوهش مورد بررسی قرار می­گیرد.