پیشرفت آینده ایران اسلامی در گرو فعال سازی فقه تمدن ساز

چگونگی عملیاتی نمودن گزاره های دینی و استفاده در عرصۀ زندگی دغدغۀ عالمان دیندار است. علم فقه متکفّل تعیین وظایف عملی و رفتاری مکلفین است، ولی گرچه در جنبۀ فردی توانسته است بخوبی عمل نماید، لکن ظرفیتهای آن برای استخراج نظامها و فرایندهای لازم برای تشکیل و ادارۀ جامعه هنوز فعال نشده است. «فقه تمدنی» یا «فقه تمدن ساز» رویکردی جدید به فقه است که نه تنها مدلهای وظایف فردی را از منابع و گزاره های وحیانی استخراج میکند، بلکه سیستمها و فرایندهای تشکیل تمدن عظیم و نوین اسلامی را نیز میتواند استخراج نماید. در این مقاله پس از بررسی مفاهیم کلی مساله، الگوی پیشرفت، فقه، تمدن، و رابطۀ فقه با علوم انسانی، مراد از فقه تمدن ساز بیان شده و چگونگی رسیدن به آن کنکاش گردیده است. بر اساس فقه تمدنی ساختار فقه موجود به ساختار سازه های تمدنی و فرایندهای لازم برای تحقق تمدن تبدیل میشود. آیندۀ ایران اسلامی، برای پیشرفت و تحقق تمدنی الهی در گرو فعال نمودن فقه تمدن ساز است.