رانت، دموکراسی و توسعه؛ تعیین دورۀ بهینه شکل گیری نهادهای توسعه گرای مدیریت منابع طبیعی در ایران

نفت به عنوان یکی از مهمترین و در عین حال سیاسی‏ترین کالاهای اقتصاد جهان امروز که همواره با نوسانات و مسائل حاشیه‏ای همراه بوده، نقش بسزایی در تحولات سیاسی و اجتماعی کشورهای نفت‏خیز به‏ویژه دولت‏های نفتی ایفا کرده است. مطالعات صورت گرفته و تجربه تاریخی نشان داده که داشتن منابع عظیم نفتی و دیگر منابع طبیعی چون مواد معدنی و رانت‏های فراوان ناشی از آن‏ها، به هیچ وجه با داشتن امکانات رفاهی، پیشرفت و توسعۀ روزافزون که دموکراسی نیز جزئی از آن است همراه نبوده است. فرهنگ توسعه باید مبتنی بر فرهنگ اسلامی متحول شود و مبتنی بر فرهنگ توسعه اصلاح شده، الگوی توسعه اسلامی پدیدار شود. لذا پژوهش حاضر با مطالعه و بررسی ایران طی 29 سال (2008-1980)، به تعیین دوره بهینه شکل­گیری نهادهای توسعه­گرای مدیریت منابع طبیعی در کشور با استفاده از مدل‏سازی خود رگرسیون برداری (var) پرداخته و در بردارندۀ تحلیل واریانس خطای پیش‏بینی ناشی از شوک عوامل مختلف بر روند تغییرات دموکراسی و ارائۀ راهکارها در جهت توسعه و پیشرفت کشور است.