الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و الگوهای توسعه ای حاکم در نظام بین المللی؛ تقابل یا تعامل؟
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
سلطانی علیرضا
|
|
منبع
|
پيشرفت ايران ؛ گذشته ، حال ، آينده - 1394 - دوره : 4 - چهارمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت - کد همایش: 94151-10402
|
|
چکیده
|
الگوی حاکم بر رفتارها و سیاست‌های توسعه‌ای امروزه متاثر از آموزه‌ها و قواعد نظام سرمایه‌‌اری است. نظامی که از بطن تحولات و فرهنگ غرب نشات گرفته و به تدریج رشد یافته و با انحصار قدرت اقتصادی و فنی به سرعت در حال گسترش و تسری به سایر نقاط است. سرعت و کیفیت غلبۀ این الگو پس از پایان جنگ سرد و خروج الگوی کمونیستی از گردونۀ رقابت بیشتر شده و به تدریج الگوهای ملی یا محلی را تحتالشعاع قرار داده و به حاشیه برده است. در چنین شرایطی جوامع یا کشورهایی که دغدغه حفظ هویت و فرهنگی ملی و محلی دارند، پذیرش کورکورانۀ آموزه‌های لیبرالیستی را برنتابیده و به دنبال یافتن الگویی متناسب و مطلوب هستند. فلسفۀ الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، در واقع ارائۀ طرحی بومی از توسعه، متمایز از الگو یا الگوهای توسعه‌ای حاکم است. نکتۀ حائز اهمیت اینکه قرار است الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت پس از طراحی، در عمل به نقشۀ راه توسعه‌ای کشور تبدیل شده و در نقش الگویی مستقل با ویژگی‌های منحصر به فرد ظاهر شود. عملیاتی شدن این الگو مستلزم واقعی بودن رویکردها و آموزه‌های آن متناسب با شرایط و ویژگی‌های ملی و محلی با نگرش جهانی است. حیات، پویایی، پایداری و کارآمدی هر الگوی توسعه‌ای در گرو محصور نماندن در مرزهای سیاسی و نقش‌آفرینی در عرصۀ جهانی است. سوال قابل طرح این است که الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت برای ماندگاری و کارآمدی چه رویکرد و رفتاری را باید در عرصۀ جهانی و در ارتباط با سایر الگوها به ویژه الگوی حاکم در پیش گیرد؟ در پاسخ به سوال فوق، این فرضیه مورد تاکید است که الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در صورت تعامل کنش‌گرا ( فعال ) با محیط بینالمللی و در ارتباط با الگوهای حاکم جهانی، می‌تواند زمینۀ کارایی، کارآمدی و پویایی خود را حفظ کرده و به الگویی نقش‌آفرین با گسترۀ جهانی تبدیل شود. مقالۀ حاضر با تبیین نظری الگوهای توسعه‌ای و شرایط و روند شکل‌گیری و حیات آنها در عصر جهانی‌شدن، به تاثیر محیط بینالمللی بر کارایی و پویایی الگوهای توسعه‌ای پراخته و با تاکید بر ضرورت و اهمیت طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، 4 رویکرد تقابل فعال، تقابل انفعالی، تعامل انفعالی و تعامل کنش‌گرا (فعال) را تشریح کرده و در نهایت رویکرد تعامل کنش‌گرا (فعال) را به عنوان رویکرد مطلوب برای حیات و ماندگاری این الگو در ارتباط با سایر الگوهای توسعه‌ای مورد تاکید قرار می‌دهد.
|
|
کلیدواژه
|
الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت ,جهانی شدن ,توسعه ,نظام سرمایه داری ,نظام جهانی
|
|
آدرس
|
دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|