ناسیونالیسم مدنی و همبستگی ملّی در جمهوری اسلامی ایران

در نظام بین­الملل کمتر کشوری یافت می­شود که شهروندان آن از هویت یکسانی برخوردار باشند. با توجه به این­که در عصر مدرن بدون همبستگی ملی، بقا و دوام نظام سیاسی دولت – ملت غیر ممکن است، لازمه همگرایی به رسمیت شناختن حقوق تمام گروه­ها با هویتهای متنوع است. سابقه تاریخی مردم ایران در زندگی مسالمت­آمیز اقوام و مذاهب در کنار یکدیگر و تاکید دین مبین اسلام بر حقوق و آزادیهای فردی از طرفی و وقوع منازعات سیاسی با پس­زمینه مذهبی در خاورمیانه و استقبال ایرانیان از گفتمان همگرایی بر اساس حقوق مدنی در طی دو دهه اخیر، از طرف دیگر، ما را بر آن می­دارد که به دنبال همگرایی ملی در ایران باشیم. لازمه همگرایی ملی در جوامع متکثر احترام به تمامی هویتهاست. قانون اساسی جمهوری اسلامی دارای اصولی است که ناظر بر حقوق مدنی شهروندان است ولی بنا به دلایلی معطل مانده است. در شرایط کنونی ایران، ناسیونالیسم مدنی با اهتمام به وجود تمامی هویت­ها و گروه­های اجتماعی در چارچوب جامعۀ مدنی شرایط لازم را برای ایجاد همبستگی ملی فراهم می­کند.