بررسی الزامات پرداختن به مطالبات قومی در الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت

با وجود گروه‎های مختلف قومی در ایران، از دیرباز در هیچ دورۀ تاریخی به ویژه از زمان شکل گیری دولت مدرن پهلوی به این سو و حتی در دهۀ اول انقلاب اسلامی پاسخی مناسب به مطالبات و خواسته‎های آن‎ها داده نشده است. نه رویکرد همسان‎سازی پهلوی توانست این گروه‎های قومی و خواسته‎های آن‎ها را از بین ببرد و نه رویکرد سیاسی- امنیتی شکل‎گرفته و متاثرشده از فضای امنیتی اوایل انقلاب. تنها در دهۀ سوم انقلاب و با مطرح‎شدن الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت و تاکید برتوسعۀ متوازن میان بخش‎های مختلف کشور و عدالت‎طلبی است که تماماً منعکس‎کنندۀ خواسته‎ها و مطالبات گروه‎های قومی و حاشیه‏‎ای است. لذا در این مقاله علاوه بر پرداختن مختصر به سیاست‎های قومی دوران پهلوی و نقش آنها در چگونگی شکل­گیری مطالبات قومی و همچنین رویکرد دولت در دو دهه­ی اول انقلاب اسلامی، به تبین الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در دهه­ی سوم انقلاب و نیز لزوم توجه جدی این الگو به مطالبات گروه­های قومی پرداخته شده است. از این رو، سوال پژوهش عبارت است از اینکه، پرداختن به مطالبات قومیت­ها درالگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت تا چه اندازه حائز اهمیت بوده و برآروده شدن این مطالبات چه تاثیری در موفقیت این الگو دارد؟ در پاسخ به سوال پژوهش، فرضیۀ مورد نظر این است که، با توجه به فرایند جهانی شدن و لزوم توجه به مطالبات قومیت­ها و مسئلۀ حقوق بشر، به نظر می­رسد پرداختن به مطالبات قومیت­ها در ایران، نقش اساسی درموفقیت الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت خواهد داشت و از طرفی دیگر عدم توجه به مطالبات قومی می­تواند اجرای الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را با موانع جدی مواجه سازد.