جایگاه و منزلت سبک زندگی مطلوب در تمدن نوین اسلامی و الگوی پیشرفت بومی

یکی از غایت­های الگوی بومی پیشرفت در جمهوری اسلامی ایران، تمدن­سازی نوین اسلامی و تشکیل سبک زندگی مطلوب در بستر این تمدن است. باید توجه داشت که با ترویج رویه­های زیست غربی در سراسر جهان، لزوم توجه به سبک زندگی به مثابۀ یک نیاز اساسی خود را نشان داده است، زیرا سبک زندگی بومی و ارزشی در برابر هجمۀ فرهنگ مهاجم غرب قرار گرفته است و دولت­های غربی مترصد یکسان­سازی فرهنگ­ها و شیوۀ معاش و زندگی مردم جهان هستند؛ زیرا با تخریب فرهنگ و سبک زندگی ملل شرق می­توانند تمدن خویش را به امر غالب تبدیل نمایند. این موضوع در حالی است که مکتب اسلام برای خود یک سلسله اصول برای زندگی دارد و ارزش­های حاکم بر جامعۀ اسلامی به شهروندان می­آموزند که باید چه کاری را انجام دهند. به عبارتی دیگر، سبک و شیوۀ زندگی اسلامی، نوع جهان‌بینی و فرهنگ حاکم بر جامعه را نمایان می­سازد و بیانگر باورهای رایج آنها نسبت به مسائل متنوعی همچون اجتماع، فرهنگ و امور اقتصادی است. اهمیت سبک زندگی به حدی است که تحقق تمدن نوین اسلامی بدون آن امکان­پذیر نیست و ناقص خواهد ماند و در صورت گفتمان­سازی و عملیاتی کردن، جامعه و شهروندان با پویایی بیشتری به فعالیت و تدبیر امور خواهند پرداخت و به همین دلیل است که سبک زندگی را معادل عقل معاش در نظر گرفته­اند. مکتب اسلام و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از چنان بستر مناسبی برخوردار است که تمامی نیاز و حوائج بشری را در خود نهادینه دارد و برخلاف سبک زندگی غربی در الگوهای رایج توسعه، به دو ساحت مادی و روحانی توجه دارد. مقالۀ حاضر با توجه به ماهیت پژوهشی آن، از روش اسنادی-کتابخانه­ای برای تبیین مفهوم سبک زندگی در فرایند تمدن­سازی نوین اسلامی و ایجاد یک الگوی مطلوب پیشرفت بهره می­گیرد. سازماندهی مقاله به این قرار است که در بخش اول به بررسی مفهومی، ضرورت­ها و اختلاف سبک­های زندگی مختلف پرداخته می­شود و در بخش دوم، رابطۀ تمدن اسلامی/ سبک زندگی، و دین/سبک زندگی مورد کاوش و مداقه علمی قرار می­گیرد. در نهایت اینکه راهبردهایی برای تحقق و برپایی سبک زندگی اسلامی- ایرانی در فرایند تمدن­سازی اسلامی و الگوی پیشرفت ارائه می­گردد.