اجتهاد سیستمی، راهبرد کلان تولید الگوی اسلامی پیشرفت در افق آینده

اگر قرار باشد در آینده، جامعه و دولت اسلامی در راستای تمدن نوین اسلامی تحقق یابد، جوهرۀ اصلی آن تولید ساختارها و سیستم­های پاسخگو به تمامی نیازهای معرفتی، قانونی و فرهنگی است. از این رو اسلام که داعیۀ کمال بشری در تمام دوران­ها را دارد و رسیدن به کمال و سعادت اخروی را در سایۀ عبودیت و احساس حضور خدا در زندگی هدف اصلی می­داند، باید مسیر رسیدن به این هدف را در دنیا مشخص و تدوین کرده باشد چرا که دستیابی به عبودیت در سایۀ سیستم­های تجربی و انسان­محوری موجود که خطاپذیر است، نوعی پارادوکس است. در این راستا، علم دینی با اتکاء بر گزاره­های وحیانی خطاناپذیر، ظرفیت تولید سیستم­های دینی را برای ما فراهم کرده که با روش صحیح استخراج و استنطاق گزاره­های دین در مسیر فرموده امام معصوم مبنی بر«عَلَیْنَا اِلْقَاءُ الْاُصُولِ‏ وَ عَلَیْکُمُ‏ التَّفْرِیعُ» می­توان ساختارها و نظام­های دینی پاسخگو به نیازهای دنیایی بشر را برای آینده­ای مطلوب تولید کرد. موجه­ترین مدل برای استخراج نظر دین، اجتهاد موجود است که متاسفانه این روش با نگاه خرد و فردی به گزاره­های دین فقط درصدد کشف حکم جزئی فردی و یا توصیف گزارۀ جزئی اخلاقی است. «اجتهاد سیستمی» با ابتناء بر اجتهاد جواهری و با به کار گیری منطق کشف فرآیندها و منطق سسیتم­سازی و مدل­سازی، الگوریتمی را ارائه می­دهد که با نگاهی کلان و استراتژیک به گزاره­های دین، توانایی تولید سیستم­های دینی را ایجاد می­کند.