بررسی تاریخی نقش نفت در اقتصاد ایران با تاکید بر بیماری هلندی(درس هایی برای آینده)

نگاهی به وضعیت پیشرفت اقتصادی کشورهای دارای منابع طبیعی (به ویژه نفت) حاکی از نامناسب بودن عملکرد آنها (به­جز کشورهایی مانند نروژ و آمریکا) علی­رغم دارا بودن چنین منابعی است. از ویژگی­های مربوط به اقتصاد این کشورها رشد اقتصادی پایین، درجۀ پایین توسعه­یافتگی، به­کارگیری سیاست­های اقتصادی بعضاً ناکارآمد و توجیه­ناپذیر اقتصادی، و کیفیت پایین نهادها است. بنابراین، استنباط اولیه این است که وجود منابع طبیعی دارای تاثیر دوجانبه بر اقتصاد و سطح رفاه کشورهای مالک این منابع است. با عنایت به وجود چنین ویژگی­هایی برای برخی کشورهای دارای منبع طبیعی نفت (به ویژه ایران) هدف مقالۀ حاضر بررسی نقش منبع طبیعی نفت و درآمدهای مستقیم یا غیرمستقیم حاصل از آن در دستیابی به اهداف رشد و پیشرفت اقتصادی ایران بر اساس الگویی بومی و نیز بر اساس ظرفیت­های موجود و بررسی چالش­ها و راهکارهای مربوط به چگونگی به کارگیری این منبع طبیعی جهت نیل به هدف پیشرفت اقتصادی کشور است. برای رسیدن به اهداف ذکر شده، عمده توجه ما در این مطالعه، بررسی بیماری هلندی در اقتصاد ایران و نیز ارائه راهکارهایی است جهت خروج از وضعیت فعلی که عمدتاً اقتصاد متکی به نفت است.