جهانی شدن و نقش ایران در الگوسازی پیشرفت در تمدن اسلامی با تمرکز بر رویکرد مدیریت فرهنگی

پس از فروپاشی کمونیسم و رویکرد جدید غرب در حمایت از نظام سرمایه­داری، دورۀ جدیدی از رشد اقتصادی در جهان پدیدار گشت که منجر به حمایت بیشتر از رویکرد اومانیستی به جهان هستی شد. حمایت از نظام­های دارای اقتصاد آزاد در یک فضای جهانی که در آن مانعی در مسیر تجارت کشورها با هم وجود نداشته باشد، در دستور کار کشورهای غربی قرار گرفت و تحت عنوان جهانی­شدن به گفتمان غالب توسعۀ بین­الملل تبدیل شد. جهانی­شدن که ابتدا با انگیزه­های اقتصادی مطرح شد، به سرعت سایر حوزه­های اجتماعی، فرهنگی و بین­المللی را تحت تاثیر خود قرارداد و چالش گسترده­ای را فراروی جوامع و به ویژه فرهنگ­های ریشه­دار قرارداد. فرهنگ دینی نیز به­عنوان یکی از زیربناهای مهم فرهنگی در جهان و به­ویژه خاورمیانه، از این قاعده مستثنی نبود. این مقاله در نظر دارد پس از تبیین مفهوم جهانی­شدن و واکاوی آن از منظر فرهنگ دینی، نگاهی گذرا بر سیاست مهم­ترین کشورهای خاورمیانه در برابر جهانی شدن داشته و نقش این کشورها و بویژه ایران را در مقاومت در برابر ناملایمات آن و الگوسازی پیشرفت در تمدن اسلامی واشکافی نماید. نتیجه آنکه مهم­ترین گام در این الگوسازی، صیانت از فرهنگ اصیل اسلامی با تمرکز بر یک رویکرد صحیح مدیریت فرهنگی است که بتواند در برابر جهانی شدن الگوی غربی آمیخته با رویکرد اومانیستی، به جایگاه واقعی خود در جهان دست یابد.