رابطۀ نیروی کار و سرمایه و رشد بخش کشاورزی ایران در سه دهه گذشته

لازمۀ پیشرفت، رشد متوازن همۀ بخش­های کشاورزی است. بخش کشاورزی نقش مهمی در تولید، صادرات، اشتغال و تامین نیازهای غذایی کشور دارد و توسعه آن حرکت به سمت توسعه پایدار محسوب می شود. رشد بهینه بخش کشاورزی کمک به دسترسی به مهمترین هدف پیشرفت، که استقلال است، می نماید. هدف این مقاله، بررسی رابطه کمی بین نیروی کار و سرمایه و رشد بخش کشاورزی در ایران با استفاده از آزمون هم گرایی یوهانسون، در سه دهه اخیر است. نتایج در سطح خطای 5 درصد نشان می­دهند که بین نیروی کار و سرمایه رشد بخش کشاورزی رابطه تعادلی بلندمدت وجود دارد. به طوری­که ضریب سرمایه و نیروی کار 0.55 . 2/1 بدست آمده است. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تکانه­های هر متغیر به تدریج کاهش می­یابد و همزمان سهم سایر متغیرها افزایش می­یابد.