نظام و مدل تصمیم گیری جامعۀ ایرانی از سطوح خرد تا کلان: از دیروز تا فردا نمونۀ موردی: آسیب شناسی نظام انتخاباتی

عرصه زندگی فردی و اجتماعی عرصه انتخاب­ها و تصمیم­گیری­های بی­شمار است. در بسیاری از تصمیم­گیری­ها از دیروز تا امروز کشور، حاکمیت سلایق و اعمال نظرات فردی، باندی و قومی قابل مشاهده است. تصمیم­گیری مبتنی بر خواسته ها، آمال و تجربیات شخصی و تحمیل آن بر جامعه، زمینۀ بروز روش آزمون و خطا را در عرصۀ اداره کشور در سطوح مختلف رقم زده است. عدم بکارگیری مدل­های تصمیم­گیری علمی همچون مدل­های تصمیم­گیری چندمعیاره و عدم بومی­سازی آنها و تغییر مکرر تصمیمات اخذ شده در کشور، نظام تصمیم­گیری کشور را با چالش عدم مشروعیت علمی روبرو ساخته است. تغییرات گسترده در تمامی سطوح مدیریتی و کارشناسی و انتظار روانی جامعه بعد از هر انتصاب و انتخاباتی، خود نشان­دهندۀ عدم حاکمیت مدل تصمیم گیری علمی می­باشد. از جمله کلیدی­ترین بخش­های تصمیم­گیری فردی و اجتماعی، انتخابات و نظام انتخاباتی است که با تصمیم­گیری آحاد مردم و بخش­هایی از حاکمیت، تصمیم­گیرندگان ارکان اداره جامعه انتخاب می­گردند. از طرفی نظام انتخاباتی موجود در کشور را می­توان مدلی منفعلانه از مدل دموکراسی غربی دانست. این نوشتار عدم بکارگیری مدل­های علمی تصمیم­گیری در گذشته و امروز کشور را در اتخاذ تصمیم یادآوری نموده و ملزم شدن تمامی اجزای حاکمیت به تصمیم­گیری در چهارچوب روش­های علمی و به حداقل رساندن اعمال سلایق و امیال و الزام به ارائه پیوست مدل علمی تصمیم­گیری برای کلیه تصمیمات را پیشنهاد می­نماید.