وضعیت حقوقی کاربر مهمان در مدل کسب‌وکار شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هوشمند حمل‌ونقل (مطالعه موردی اپلیکیشن اسنپ)

در تجارت الکترونیک بهره‌گیری از تکنولوژی‌ها سبب افزایش کارایی کسب‌وکارهای مدرن گردیده است. امروزه شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات هوشمند حمل‌ونقل با استفاده از فناوری‌های نوین به طرز چشمگیری صنعت حمل‌ونقل را دگرگون کرده‌اند. یکی از آثار بکارگیری تکنولوژی‌ها در کسب‌وکارها ایجاد تغییرات عمیقی است که در روابط حقوقی اشخاص به وجود می‌آورند به نحوی که سبب خلق نوع جدیدی از کسب‌وکارها می‌شوند و بسیاری از مفاهیم و ساختارهای علمی گذشته را ناکارآمد می‌سازند. شرکت‌هایی همچون اوبر و اسنپ با استفاده از اپلیکیشن هوشمند خود خدماتی را فراهم نموده‌اند که اشخاص می‌توانند در هر زمانی وسیله نقلیه‌ای را به مکان موردنظر خود درخواست نمایند. رانندگان نیز تحت عنوان ناوگان حمل‌ونقل این شرکت‌ها وسیله نقلیه خود را با کاربران مسافر به اشتراک می‌گذارند. مدل کسب‌وکار اسنپ یک پدیده‌ی نوظهور بوده که روابط حقوقی بین اشخاص حاضر در آن نیازمند تجزیه‌وتحلیل اختصاصی می‌باشد. هدف این پژوهش تعیین وضعیت حقوقی مسافرانی است که کاربر اپلیکیشن نمی‌باشند اما در قالب کاربر مهمان از خدمات آن استفاده می‌نمایند. نوشتار حاضر به روش تحلیلی-توصیفی انجام‌شده است. نتایج بیانگر این امر هستند که اگرچه کاربران مهمان به سبب عدم عضویت در اپلیکیشن اسنپ هیچ‌گونه رابطه قراردادی با شرکت و حتی کاربر مسافر ندارند اما تحت عنوان قرارداد حمل‌ونقل (تعهد اصلی) به نفع شخص ثالث این امکان را پیدا می‌نمایند که از خدمات شرکت بهره‌مند گردند و همچنین فقدان قرارداد سبب عدم مسئولیت کاربر مهمان نمی‌شود. در صورتی که کاربر مهمان در جریان اجرای قرارداد حمل‌ونقل، اقدام به اعمالی نماید که به نحوی بر روی قرارداد در حال اجرا تاثیر خاصی بگذارد و سپس متعهد نیز در همین راستا تعهدات قراردادی خود را نقض نماید؛ به‌رغم وجود اختلاف‌نظر در خصوص مسئولیت مدنی، بر اساس مبنای تقصیر یا تسبیب مسئول خواهد بود.