ارزیابی استراتژی‌های بهینه‌سازی در کالیبراسیون مدل بارش-رواناب Hec-Hms (مطالعه موردی: حوضه درکه)

یکی از روش‌های معمول برای برآورد بارش- رواناب در مقیاس حوضه‌ای استفاده از مدل‌های هیدرولوژیکی می‌باشد، مدل هیدرولوژیکی hec-hms یکی از این مدل‌ها می‌باشد. هرچند خروجی این مدل‌ها، بطور معمول مقادیر برآوردی است که می‌بایست واسنجی شود در غیر این صورت نتایج مدل قابل استفاده نخواهد بود. واسنجی مقایسه بین این مقادیر برآوردی با مقادیر اندازه‌گیری شده به منظور یافتن پارامترهای بهینه مدل است. در مطالعه پیش رو برای شبیهسازی پیوسته بارش- رواناب حوضه درکه در منطقه تهران از مدل hec-hms استفاده شده است. شبیه‌سازی با استفاده از داده‌های بارش و دبی از سال‌های 1390 تا 1395 انجام شده که از سه واقعه سیلابی بارش که مربوط به تاریخ‌های 16 فروردین 1390، 18 آبان 1394، 10 آذر 1394 می‌باشند برای واسنجی مدل و از دو واقعه بارش مربوط به 23 فروردین 1394 و 8 فروردین 1395 برای اعتبارسنجی استفاده شده است. واسنجی خودکار بر مبنای حداقل سازی تابع هدفی که فاصله بین مقادیر شبیه‌سازی شده و مقادیر مشاهده‌ای را تعریف می‌کند، با تغییر خودکار پارامترها انجام گردید. ارزیابی مدل نیز با استفاده از شاخص ضریب راندمان(r^2) و خطای جذر میانگین مربعات (rmse) به‌عنوان معیار مقایسه نتایج صورت گرفت. مقایسه روش‌های بهینه‌سازی با استفاده از چهار تابع هدف بیش‌ترین نرخ مجذور مربعات خطاها، درصدخطای حجم دبی، درصد خطای نقطه اوج دبی و مجذور مربعات خطاها انجام شده است که هدف نهایی در این مطالعه یافتن تابع هدفی با بهترین پاسخگویی در منطقه مطالعاتی می‌باشد.