بررسی و مقایسه روش‌های کنترل منابع آب سطحی در انهار کشاورزی از منظر فنی، اقتصادی و اجتماعی (مطالعه موردی: انهار سنتی منشعب از رودخانه زاینده رود)

با توجه به محدودیت منابع آب و حساسیت‌های موجود در خصوص تخصیص آب در حوضه زاینده رود، بررسی روشهایی جهت پایش کنترل تخصیص آب جهت رعایت توزیع عادلانه آب بین مصرف کنندگان و ایجاد پشتیبانی لازم جهت اخذ تصمیم‌های مدیریتی آتی ضروری می نماید. به این منظور احداث سازه اندازه گیری جریان آب به عنوان یک راهکار در سطح کلان کشوری مطرح گردیده است که با این حال لازم است شرایط هر منطقه بررسی شده و با توجه به وضع موجود،گزینه های جایگزین مطرح و مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند و در صورت لزوم اجرای گزینه جایگزین پیشنهاد گردد. علاوه بر این که در خصوص گزینه احداث سازه اندازه گیری نیز لازم است ابعاد مختلف و لازمه های آن از منظر وضعیت بهره‌برداری، هزینه‌های اجرایی و مباحث اجتماعی شفاف شود. در این مقاله سعی شده است ضمن مشخص نمودن ابعاد مختلف احداث سازه های اندازه گیری، گزینه جایگزینی برای آن مشخص شده و از منظر فنی-اجتماعی و اقتصادی مورد مقایسه قرار گیرد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد با توجه به شرایط محدوده مطالعه، در صورتی که محدودیت‌های حقوقی وجود نداشته باشد؛ تغییر روش انتقال آب از نهرهای دارای طول زیاد و راندمان پایین به ایستگاه پمپاژهای کوچک با فاصله کم نسبت به اراضی، می تواند اهدافی که در کنترل منابع آب سطحی از طریق احداث سازه های اندازه گیری جریان آب مد نظر است را با موانع فنی و اجتماعی کمتر و هزینه های پایینتری مرتفع نماید.