نقش متقابل تفکر سکولار و تفکر انقلاب اسلامی بر طراحی و ترویج سبک زندگی جامعه ایران در دهه ‏های اخیر

هدف این پژوهش، ارائه چارچوب نظری‏ اولیه‏ای است که واجد قابلیت لازم برای توضیح چگونگی شکل‏گیری سبک زندگی جامعه ایرانی در دهه‏های اخیر - ‏و به قولی گام اول انقلاب- باشد؛ ازاین‏رو و به ‏منظور محدود‏کردن دامنه موضوعی مقاله، ‏کوشیده‏ایم تا بافت اجتماعی- ‏اقتصادی و سازوکار فرهنگی‏- ‏سیاسی طرح مفهوم سبک زندگی در بیانات آیت‏الله خامنه‏ای را بررسی کنیم، زیرا فارغ از جایگاه ولی‏فقیه در نظامات قانونی و شرعی جامعه ایران، به نظر می‏رسد نخستین شخصیتی که اصطلاح سبک زندگی را در مورد جامعه ایران به کار برده و از طریق آسیب‏شناسی وضع موجود و طرح سبک زندگی اسلامی‏- ایرانی، این مقوله را به مسئله‏ای عمومی مبدل ساخت، معظم‏له بوده است‏؛ به ‏دیگر سخن، چگونگی مسئله‏آمیز‏شدن سبک زندگی چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پرسش اصلی این تحقیق است. برای تحقق این مهم، تحلیل ثانویه داده‏های موجود دربارۀ دیدگاه‏های مقام معظم رهبری در دستور کار قرار گرفته است.یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد مسئله‏آمیزی سبک زندگی در ایرانِ پس از انقلاب را می‏توان به دو جریان «اجرای مستمر برنامه‏های توسعه» و نیز «دوقطبی‏سازی فرهنگی با اغراض سیاسی» نسبت داد. ضمن این‏که به ‏موازات این دو جریان شاهد برکات و شکوفایی برخی ظرفیت‏های غیرقابل پیش‏بینی انقلاب اسلامی در حوزه‏های معنوی، دینی و اخلاقی هستیم؛ ظرفیت‏هایی که کمابیش با حمایت‏های مادی و معنوی حکومت مواجه شده‏اند. بدین ترتیب، تلاش برای تعمیم جریان‏های فرهنگی پیش‏رو اعم از انقلابی و غیرانقلابی به کلیت جامعه از سوی سیاسیون، یکی دیگر از بسترهای پروبلماتیزه‏شدن سبک زندگی به شمار می‏رود.