تحلیل مبانی فقهی نظام‏سازی تحول‏گرا از دیدگاه مقام معظم رهبری

تغییر و تحول در جوامع بشری ممکن و ضروری است. رهبر معظم انقلاب با توجه به شناخت عمیق پدیده‏های اجتماعی معاصر و هم‏چنین صاحب‏نظربودن در مسائل اسلامی و فقهی در مناسبت‏های مختلف، امکان‏پذیری تحول و تغییر در سیاست‏ها و برنامه‏های نظام جمهوری اسلامی را در عین ثابت بودن اهداف آن تاکید کرده است. در بیانیه گام دوم انقلاب نیز به انعطاف‏پذیری انقلاب در نظام‏سازی اشاره می‏کنند. از دیدگاه نگارنده، این نگاه ایشان به موضوع تحول و تغییر، ریشه در فقه پویا و کارآمد اسلامی دارد. تغییرپذیری احکام در چارچوب ثابت‏بودن مقاصد و متغیربودن راه‏های رسیدن به آن و تغییر حکم به تبع تغییر موضوع و هم‏چنین نقش حکم حکومتی حاکم اسلامی در تغییر احکام، پیش از این مورد توجه فقها قرار گرفته است. آیت‌الله خامنه‏ای با تشبیه انقلاب اسلامی ایران در بّعد تغییرپذیری آن، نقشه راه این تحول و چالش‏های آن را تبیین می‏کنند.