تلمیحات و اشارات تاریخی و داستانی در دیوان امیرخسرو دهلوی

امیرخسرو دهلوی از شاعران و عارفان اواسط قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. او علاوه بر شاعری و نویسندگی در فن موسیقی هم ید طولایی داشت. شاعری مدیحه سرا بود و تا پایان فعالیت ادبی خود در جریان جنب و جوش دربارهای فرمانروایان و سلسله‌های گوناگون دهلی و مولتن بود. او در حلقه ارادت محمد نظام‌الدین اولیاء از سلسله چشتیه بود. به امیرخسرو لقب سعدی هندوستان داده‌اند. در این مقاله کوشش شده است تلمیحات و اشارات تاریخی و داستانی در دیوان او بررسی شود. تلمیح، صنعت ادبی‌ای است که شاعران و سخنوران توسط آن می‌توانند معانی بسیار و گسترده‌ای را در کمترین کلمات جای دهند. این صنعت ادبی یکی از گسترده‌ترین میدان‌های اندیشه امیرخسرو دهلوی است. از آنجا که درک اشعار تلمیح‌دار برای خواننده مبتدی دشوار است، شرح و توصیف تلمیحات و اشارات می‌تواند به درک بهتر شعر به خواننده‌ای که هیچ اطلاع و آگاهی‌ای از تلمیح ندارد، کمک کند.