مقایسه اندیشه‎های دو عرفان شرقی (با تاکید بر آراء هجویری و لوبسانگ رامپا)

در میان مجموعه ی منابع عرفانی، تفکرات هجویری، اهمیت فراوانی دارد. او طریقتی را می طلبد که بر اساس شریعت بنیان گذاشته باشد. از برکت زبان و اندیشه ی ژرف خویش از یک طرف و از طرف دیگر ساخت معجونی کارآمد که از اختلاط «قوت القلوب ابوطالب مکی» و «رساله ی قشیریه» ساخته است، ارزش های مشرب عرفانی اسلامی را مشروح گردانیده است. در این پژوهش، به بیان تفاوت های فاحش بین این دو تفکر ناب اسلامی و عقیده‎ی عارفی تبتی به نام «رامپا» پرداختیم و نشان دادیم که در اصول اولیه و اساسی و ساختار واقع‌بینی، بین این دو مشرب تفاوت هایی فاحش وجود دارد. بسیار هویدا است که این تفاوت‌ها در اصل و اساس عقیده ای نهفته است که توجه به اصالت انسان، پرداختن به عالم کشف و شهود عرفانی، تناسخ و تبادل ارواح خود جای ویژه‌ای دارد و این نحله ی فکری نمی تواند به عنوان یک مکتب کاملاً عرفانی به جهان شناسایی شود، تنها می‌توان دریافت که توجه به عالم ماورای طبیعی و غیر حسی در این مکتب جای ویژه ای دارد و این نویسنده در دو اثر خود به نام های «چشم سوم» و «با شما تا ابدیت» نوعی عقیده -ی برگرفته از متصوفه ی قول های اولیه را به صورت مبسوط و گسترده واگویی نموده و در هر تقدیر، بنیان این مشرب عقیدتی برگرفته از عقاید بودائیسم و خصوصاً اسماعیلیه بوده که در ایران و بعد از گذشت سه قرن، تغییرات و تحولاتی در بطن و ساختار آن حتی در ایران روی داده است.