روایت‎شناسی داستان حضرت موسی (ع) در قرآن کریم

یکی از شیوه‎های تحلیل ساختاری متون، بررسی متن از منظر روایت‏شناسی است. با بهره‎گیری از این نظریه‏ می‎توان معانی ضمنی را که در متن قرار گرفته است، شناسایی و درک کرد. از جمله نظریات روایت‎شناسی که از طریق آن می‎توان نگاهی همه جانبه به متن داشت، نظریه‎ی روایت‎شناسی تزوتان تودوروف است. این نظریه‎ی بیشتر بر محور گزاره و پی‎رفت متن استوار است و وضعیت‌های مختلفی را که موجب پیش‎برد داستان است، در نظر دارد. پژوهش حاضر به بررسی داستان حضرت موسی (ع) در کل قرآن کریم اختصاص دارد. با توجه به بررسی‎های صورت گرفته، در روایت قرآنی حضرت موسی (ع) عمدتاً با وضعیت نامتعادل، نیروی برهم‎زننده و نیروی یاری‎رسان مواجه هستیم؛ زیرا خداوند در مقام داستان‎پردازی نیست و هدفش نشان دادن قدرت الهی در برابر فرد گردن‎کش است؛ از این رو کنش افراد و وضعیت‎های متعادل مطرح نمی‎شود و تنها به بیان مقاطعی پرداخته می‌شود که تقابل دو نیروی برهم‎زننده و یاری‏رسان دیده می‎شود. از نظر ترتیب زمانی، راوی (خداوند) در ابتدا حوادثی را بازگو می‎کند که اهمیت بیشتری دارد و تقابل میان فرد گردن‎کش و قدرت الهی را به خوبی نمایان می‎کند. در خصوص روایت‎شنو، شنونده‎ها در این ماجرا بر اساس هدف تعیین شده‎اند و مهم‎ترین هدفی که می‌توان در نظر گرفت، بیان قدرت الهی و یاری‎رسانی وی به پیامبران و مومنان و از میان بردن گردن‎کشان و ستمگران است.