توتم و توتم پرستی در شاهنامه

توتم پرستی یکی از عمده‌ترین اشکال و صور دین ابتدایی است؛ توتمیسم یعنی احترام و ایمانی که افراد قبیله نسبت به برخی از گیاهان یا حیوانات دارند به طوری‌که روح آن‌‌ها را حامی خود دانسته و از کشتن و خوردن این حیوانات و گیاهان، پرهیز می‌‌کنند. در حقیقت این اقوام، توتم را جد قبیلۀ خود می‌شمارند و معتقدند که توتم دفع دشمن می‌کند، از آینده خبر داده و بیماران را شفا می‌دهد. این دین و آیین، جزو یکی از مراحل سیر تحول اعتقادات بشری بوده و در حقیقت، بشر بدوی این مرحله را پشت سرگذاشته است. منظومه‌های حماسی، آیینۀ تمام نمای فرهنگ و تاریخ هر ملتی هستند و به بهترین ابزار تحقیق در این زمینه تبدیل گشته‌اند. در شاهنامۀ فردوسی، حماسه‌ جاویدان ایران، به عنوان مهمترین منبع تاریخ گذشتۀ ایران، توتم و توتم پرستی نمودهای فراوانی دارد. هدف از این پژوهش، به شیوۀ تحلیلی توصیفی، نمایاندن برخی نشانه‌های توتمیسم در شاهنامۀ فردوسی است.