بازتاب بدترین ویژگی های شخصیت اسطوره ای افراسیاب در شاهنامه فردوسی

شاهنامه فردوسی بزرگ ترین اثر حماسی در زبان فارسی است که شخصیت های اسطوره‌ای و تاریخی زیادی در آن تجلی می‌یابد. شاهنامه به عنوان اثری حماسی و پر راز و رمز نبرد میان نیکی‌ها و بدی‌ها را در نمودهای گوناگون به ظهور رسانده و در آن شر در قالب شخصیت‌ها و موجودات اهریمنی چون رشک و حسد خشم و ... به نمایش گذاشته می‌شود. در اساطیر ایرانی، صفاتی ماندن آز، خشم، تندخویی، رشک و حسد، خست، بیداد، دروغ، نافرمانی، ناسپاسی و ... صفات اهریمنی به شمار می‌آیند و در شاهنامه در قالب شخصیت‌ها و موجودات اهریمنی بروز و ظهور پیدا می‌کند و فردوسی تحت تاثیر این نگرش‌ها که به ویژه برخاسته از باورهای زرتشتی‌اند هر یک از رذایل اخلاقی را دیو معرفی می‌کند. پادشاهان اسطوره ای از شخصیت هایی هستند که بعدها با تبدیل اسطوره به حماسه از موضوعات بسیار تاثیرگذار بر فرهنگ ایرانی هستند. پادشاهان اسطوره های در پهنۀ ادبیات قوم ایرانی و سروده های فارسی سرایان، قلمرو وسیعی را به خود اختصاص داده اند. یکی از این پادشاهان اساطیری افراسیاب است. سیمای افراسیاب در آثار اساطیری و تاریخی مقرون به شر و بدی است. خواه به همین دلیل و خواه به دلیل اینکه فردوسی در گزارش شخصیت او در نمایش بدی ها و شرانگیزی ها مبالغه کرده باشد، نتیجه این است که او در شاهنامه شرانگیزترین شخصیت انیرانی است که گسترده ترین جنگ را علیه ایران به راه می اندازد. این مقاله که با روش تحلیلی- توصیفی و برمبنای مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است، برآن است به بازتاب بدترین ویژگی های شخصیت اسطوره ای افراسیاب همراه با شواهد شعری در شاهنامۀ فردوسی بپردازد.