از گوسان پارتی تا کولی معاصر؛ بررسی سیر گذر کولی ها در تاریخ و ادبیات فارسی

بر طبق پژوهش‌های انجام شده، گوسانان، شاعران دوره‌گرد، داستان‌پرداز، نوازنده و بدیهه‌سرایی بودند که در روزگار باستان، داستان‌های ملی و حماسی را برای توده‌ مردم و در دربارها برای پادشاهان و اشراف بازگو می‌کردند. اینان در حفظ و انتقال داستان‌های ملی و به طور کلی ادبیات پیش از اسلام، آن هم به گونه‌ای شفاهی سهم بزرگی داشته‌اند. کهن‌ترین منابع تاریخی و ادبی که از ورود لوری‌ها به ایران سخن گفته‌اند، از این قوم با نام گوسان یاد کرده‌اند. در این جستار نشان می‌دهیم که لوری، لولی و سپس کولی‌ها، همان گوسانان یا دست کم بخشی از آنان بودند که در روزگار ساسانیان به دستور بهرام گور یا بر اثر رخداد‌های سیاسی، سرزمین هند را رها کرده و به ایران کوچ کرده‌اند. در این جستار، نخست درباره هنر و پیشه گوسانان و نقش آنان در حفظ و تلفیق روایات ملی سخن می‌رود، سپس با آوردن نمونه‌هایی از منابع تاریخی و ادبی، نحوه ورود آنان به ایران و نام‌های نهاده شده بر ایشان و سیر تحول آن را بررسی می‌کنیم. در نهایت، به نقش و چگونگی حضور کولی در ادبیات عرفانی و گستردگی در معنا و مفهوم این واژه، استمرار و پایداری آن تا امروز و حضور آن در متون نظم و نثر معاصر پی خواهیم برد.

From Party Gosan to Contemporary Gypsy Study of the Gypsy Transition in Persian History and Literature

According to researches, Gypsies in Iran are considered as poets, storytellers, music players who, in ancient times, use to narrate national and epic tales for the masses of people and in the courts, for kings and nobles. They have contributed greatly to the preservation and transmission of national stories and generally pre-Islamic literature. The oldest historical and literary sources that have spoken about the arrival of the Loris who have been named Gossan. In this paper, we show that Lori, Loli, and then Gypsies reputated as Gosanians moved from india to Iran at the behest of Bahram Gore in Sassanid era. In this essay, the first we try to elaborate on arts and the people of Gosanians and their role in preserving and integrating national narratives. Then, by bringing some examples of historical and literary sources, we will examine how they enter Iran and how they found different names. Finally, we will find out the role of the Gypsy presence not only in the mystical literature and the extent of the meaning of the term, but also in its continuity and sustainability to this day and its presence in the texts of contemporary text and prose.