تجربه سیاست متعالیه در جمهوری اسلامی ایران(مطالعه موردی دولت های سازندگی، اصلاحات و عدالتخواه)

سیاست متعالیه را می توان براساس یعرف الاشیاء باشباهها ونظائرها یا«تُعرَفُ الاَشیاءُ بِاَضدادِها». اینکه بشناسیم چه کسی نمی‎باشیم ویا مخالف چه کسی می‎باشیم به عبارت دیگر شناخت شیء از طریق شناخت ضد آن. در اینجا یعنی سیاست متعالیه بواسطه ی سیاست متدانیه شناخته و معرفی می شود. امام خمینی سیاست را به سه گونه یِ شیطانی، صحیح و الهی صورتبندی می کند و ما سومی را به سیاست متعالیه می شناسیم یعنی سیاستی که تمایزش با دو سیاست پیش گفته در این است که اولا فقط به منافع شخصی نمی اندیشد و ثانیاً صرفاً محصور به دنیا نمی گردد بلکه بدنبال این است که آخرت مردم را نیز آباد سازد مساله این است که این سیاست سومی دارای چه ویژگی هایی است و جمهوری اسلامی ایران از جمله دولت های سه گانه یِ سازندگی، اصلاحات و عدالتخواه که مدعی پیاده سازی آن مختصات می باشند آیا در عمل هم موفق بوده اند بنابراین نویسنده مقاله با اذعان به مولفه های سیاست متعالیه سعی کرده است تجربه جمهوری اسلامی ایران با مطالعه موردیِ دولت های سازندگی، اصلاحات و عدالتخواه را براساس روش پس کاوی دنبال کند؛سوال اصلی نیز اینچنین«سیاست متعالیه در دولت های سازندگی، اصلاحات و عدالتخواه با چه تجربه ای همراه بوده است؟»مطرح گردیده و فرضیه اش این است که؛ میان کنشگری های باید و نباید؛ درست و نادرست؛ خوب و بد؛ و وظیفه یِ دولتمردان جمهوری اسلامی ایران در هر دوره با سیاست متعالیه رابطه معناداری وجود داشته است. نتیجه ی مقاله این شد؛اگرچه مردم و برخی از صاحب نظران در باب انطباق عملکردی دولت ها با مختصات سیاست متعالیه نظر مخالفی دارند ولی در مقابل آنان؛ هریک از دولت های سه گانه، عملکرد دولت-شان را یا منطبق با ویژگی های سیاست متعالیه و ابزاری برای استقرار و گسترش عدالت دانسته اند و یا مدعی-اند که در این راه حداقل شانه خالی نکرده و تلاششان را کرده اند آنان براین باورند که دولت مربوطه شان در تمامی احکام اجتماعی-سیاسی طوری سیاستگذاری کرده است که مردم با عمل بدان ها بتوانند به کمال و سعادت دست یابند.