مکتب قاجار، ورود به عرصه جدید

در ادامه سیر تکامل و تکوین هنرهای تصویری ایران، مکتب نقاشی قاجار جایگاه و نقشی درخور توجه و حائز اهمیت دارد. از ‏اینرو کنکاش و تفحص در خصوص آثار هنری بجا مانده و ویژگی ها و خاستگاه این مکتب هنری، می تواند علاوه بر درک و فهم بهتر ‏ارزش های بصری و زیبایی شناسی حاکم بر آن، شناخت جامع تر و عمیق تری نسبت به این مکتب و دوره هنری، حاصل آورد. آنچه ‏که در اینجا قابل تامل و تعمق می باشد ریشه‌های نقاشی سنتی دوران قاجار را می‌توان در سبک نقاشی دوران پیشین زندیه و ‏صفوی یافت. در آن زمان، ارتباط با کشورهای اروپایی سبب تاثیراتی بر فرهنگ ایرانی به ویژه بر هنر خاندان پادشاهی و نجبا گردید. ‏هنر اروپا در آن زمان تحت تاثیر واقع گرایی (رئالیسم) بود و تاثیر آن بر هنر ایران را می‌توان در نقاشی های دوره قاجار مشاهده ‏کرد. به همین جهت در تحقیق حاضر سعی شده است با اتکا به نمونه آثار هنر نقاشی این دوران و جمع آوری اطلاعات به روش ‏کتابخانه ای، پژوهشی به روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی در خصوص مکتب نقاشی قاجار صورت گیرد. آنچه که از این جستار قابل ‏استنتاج می باشد در دوره ی قاجار بسیاری از سنت های پایدار به جا ماندند و تعارض میان سنت پرستی و تجدد و ایجاد ارتباط با ‏جامعه ی بین الملل از یک سو و نیز انزوای سیاسی و فرهنگی از سوی دیگر موضوعی است که منجر به شکل گیری مکتب و دوره ‏ای خاص شد، دوره ای که حدواسطی است بین سنت و مدرنیسم. نقاشی مکتب قاجار سعی دوباره ای بود در ایجاد تعادلی مطلوب ‏میان دو عنصر ناهمگن ایرانی و اروپایی که در نیمه اول قرن سیزدهم هجری توفیقی دلپذیر، اما مختصر دست یافت.‏