استفاده از روش‌های مختلف تخریب دیواره سلولی ریزجلبک هماتوکوکوس پلوویالیس جهت استخراج آستاگزانتین

آستاگزانتین یک کتوکاروتنوئید با رنگ نارنجی مایل به قرمز، متعلق به گروه گزانتوفیل‌ها است که دارای خاصیت‌های قابل توجهی از جمله آنتی‌اکسیدان، ضد دیابت، ضد سرطان، ضد چاقی، ضد التهاب و غیره است. یکی از مهم‌ترین منابع بیولوژیکی آستاگزانتین ریزجلبک سبز و تک سلولی هماتوکوکوس پلوویالیس است که در آب‌های شیرین پرورش می‌یابد.آستاگزانتین در داخل کیست‌های ریزجلبک هماتوکوکوس پلوویالیس با دیواره‌هایی سفت و ضخیم (دیواره سه لایه‌ای) از جنس پروتئین‌ها و پلی‌ساکاریدها انباشته می‌شود، که این دیواره‌های سلولی باعث می‌شوند ریزجلبک در محیط‌های سخت زنده بماند، اما از طرف دیگر برای آنکه بتوان آستاگزانتین را از این کیست‌ها استخراج کرد باید دیواره‌های سلولی را تخریب نمود و از حلال‌های مناسبی استفاده نمود. روش‌های تخریب دیواره سلولی شامل روش‌های شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی است و استخراج آستاگزانتین از آن با استفاده از حلال‌های آلی مختلف (استون، اتانول و...) صورت می‌گیرد.با توجه به اینکه این ریزجلبک دارای سه لایه دیواره سلولی سخت است، به منظور استخراج آستاگزانتین از آن‌ها، در این پژوهش از روش‌های مختلفی مانند استفاده از دستگاه اولتراسونیک، روغن‌های خوراکی (روغن بلوط و روغن کانولا) و دانه‌های شیشه‌ای و حلال‌های شیمیایی استفاده شده است. در بین روش‌های بکار رفته دانه‌های شیشه‌ای و حلال‌های شیمیایی دی‌کلرومتان–متانول (1:1 حجمی/حجمی) و اتانول–اتیل‌استات (1:1 حجمی/حجمی)، که از نظر اقتصادی، انرژی و زمان به صرفه‌تر می‌باشند و همچنین بیشترین نرخ استخراج آستاگزانتین را داشتند، انتخاب شدند.