بررسی تاثیرات آیین عاشورایی در نگاره های شاهنامه طهماسبی

مراسم عزاداری محرم سابقه طولانی در تاریخ ایران دارد. از زمان گسترش تشیع در دوره صفوی تاثیر آن در هنرهای اسلامی بسیار دیده می شود. ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﺔ ﻃﻬﻤﺎﺳﺒﻲ که در ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺻﻔﻮﻳﺎﻥ به ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ به‌خوبی نشان‌دهنده ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎدﻩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﺳﺖ. این پژوهش سعی در پاسخگویی به این پرسش دارد که آیین عاشورایی به چه میزان بر نگاره های شاهنامه تاثیر گذاشته و در قالب چه عناصری به تصویر درآمدهاست؟ هدف اصلی این تحقیق بررسی نگاره های موجود در شاهنامه طهماسبی و پیدا کردن ارتباط آن با مراسم و نماد های عاشورایی است. گردآوری مقاله به روش کتابخانه ای و شیوه تنظیم مقاله به‌صورت توصیفی - تحلیلی می باشد و بر پایه ی تطبیق نمونه های موجود در نگاره ها با نماد های عاشورایی است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشتر فرم و تزیینات بکار رفته در سر پرچم های موجود در شاهنامه طهماسبی برگرفته از علم هایی است که در مراسم عاشورا در دوره صفوی استفاده می شد. هنرمندان با پشتوانه ی ذوق و هنری که داشته اند نشانه های فرهنگ عاشورایی را در فضای تزیینی نگاره ها بکار برده اند و با درگیر ساختن ذهن مخاطب باعث اشاعه فرهنگ عاشورایی شده و سهم ارادت خود را به این آیین پرداخته اند.