رویکردی بر نشانه شناسی تصویری در نقاشی قهوه خانه ای ایران (با تمرکز بر آثار پرویز تناولی)

تاثیرپذیری هنرمندان از نمادهای سنتی و بومی، ریشه در باورها و عقاید مذهبی دارد. این نمادهای سنتی در آثارشان از نشانه‌های تصویری (پارچه‌های نوشته‌شده، پنجه‌های مسی, پرهای طاووس رنگی و... ) و همچنین زمینه‌های کتیبه گونه (خوشنویسی اشعار، آیات و احادیث و...) در نقاشی قهوه‌خانه‌ای به تصویر کشیده شده است. وظیفه هنرمندان معاصر پاسداری از سنن و اسلوب و تجربیات گذشتگان و ارائه آن به بیانی جدیدتر و گویاتر در نقاشان قهوه‌خانه که در وهله اول حفظ و انتقال این مواریث را تکلیف خود می‌شمردند و هم ترسیم‌گر مراسم مذهبی و حماسی بودند. جایگاه آن بر فرهنگ جامعه امروز بر نشانه‌شناسی تصویر سنتی به شکل نماد در آثار تناولی به‌عنوان هنرمند نوگرای معاصر تبدیل‌شده و باعث وحدت و نزدیکی میان هنر آبستره غربی و هنرهای سنتی ایرانی و اسلامی شده است. در معرفی و ویژگی‌های نقاشی قهوه‌خانه‌ای و آثار تناولی ویژگی‌های مشترکی و نزدیک به هم دیده می‌شود. تلاش هنرمندان در تلفیق عناصر تصویری هنر مدرن غرب با سنت‌های تصویری ایرانی و اسلامی، استفاده از عناصر تصویری عامیانه، مذهبی به‌ویژه عناصر مذهب تشیع، خلق آثاری که مخاطب (به‌ویژه بیننده‌ی غربی) با مشاهده عناصر نمادین اثر به ایرانی بودن آن پی ببرد و بهره‌گیری از تکنیک‌های ترکیب مواد، کلاژ و جفت و جورکاری اشیا، بهره‌گیری از خط و خوشنویسی و خط‌نگاری در خلق آثار، فضای قرینه در ترکیب‌بندی آثار خلق‌شده است. آثاری تزئینی با تکرار عناصر یکسان و فرم‌های نمادین و رنگ‌بندی به تقلید از نگاره‌های سنتی ایران و همچنین رنگ‌هایی مشتمل بر لاجوردی، فیروزه‌ای، قهوه‌ای، اُکر و طلایی، به‌گونه‌ای که فضای تصویر در نگاه مخاطب احساس نوستالژیک و آیینی را تداعی می‌کند. تناولی میان هنر آبستره غربی و هنرهای سنتی ایرانی و اسلامی، قرابت ایجاد کرده و از این تشابهات در خلق آثار مدرن توام با مفاهیم اصیل، سنتی و نمادین کرده است .در این میان می‌توان به این نکته هم توجه داشت که این کاربرد عناصر نمادین در آثار او بیشتر ویژگی‌های ذکرشده برای تزیین و نمایش بهتر بخصوص در جوامع غربی است. در این تحقیق به سوالات زیر پاسخ داده می شود. اول اینکه، ویژگی‌های نشانه شناسانه تصویری سنتی و مذهبی در آثار پرویز تناولی چیست؟ درنهایت، چگونه تاثیرات عناصر بصری و مفهومی نقاشی قهوه‌خانه‌ای بر آثار پرویز تناولی ارزیابی می شود؟ روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام‌شده است. ابزارهای رویکرد نشانه‌شناسی در تحلیل متون و نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، به‌صورت اختصار و نقش و اهمیت آن‌ها در تحلیل و خوانش آثار تناولی ، تشریح و تبیین می‌شود.