تغییر ساختار کانوپی در برخی ارقام گندم اصلاح شده ایرانی

به منظور مطالعه ساختار کانوپی گندم های مناطق سرد و معتدل سرد و همچنین تغییراتی که در طی نیم قرن فعالیت به نژادی در آن ایجاد شده است، دو آزمایش جداگانه در سالهای زراعی 77-1376 و 78-1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در هر دو آزمایش 6 رقم گندم که در سال های زراعی بین 1335 تا 1374 هجری شمسی آزاد شده اند، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. در آزمایش اول تراکم، تاریخ کاشت و کود نیتروژن مصرف شده برای کلیه ارقام یکسان بودند، ولی در آزمایش دوم هر رقم در تراکم، تاریخ کاشت و کود نیتروژن توصیه شده برای رسیدن به حداکثر تولید، کشت شدند. کلیه عملیات کاشت، داشت و برداشت برای هر دو سال یکسان بودند. در این آزمایشها ویژگی هایی مانند توزیع سطح برگ، نور و نیتروژن در کانوپی ارقام مورد مطالعه قرار گرفتند. به طور کلی ارقام جدید با ارتفاع کمتر، سطح برگ خود را افزایش داده و حداکثر سطح برگ را نیز در لایه های بالایی کانوپی قرار داده اند. این امر باعث افزایش ضریب استهلاک نوری آنها شده و سبب گردیده که توزیع عمودی تشعشع منطبق با توزیع عمودی سطح برگ باشد. در این آزمایش توزیع عمودی نیتروژن ویژه برگ (sln) و اجزای آن یعنی وزن مخصوص برگ(slw) و محتوی نیتروژن برگ (lnc) از بالا به پایین کانوپی روند کاهشی داشتند و ارتباط بین slw و lnc نیز منفی بود، به طوری که در آزمایش سال اول همبستگی بین sln و lnc و در سال دوم همبستگی بین slnو slw بالاتر بودند.