جنگلکاری با آب باران و ارزیابی گونه های مختلف در کوه عون بن علی تبریز

در این بررسی برای دستیابی به مناسبترین شیوه جنگلکاری و انتخاب سازگارترین گونه ها با استفاده آب باران، آزمایشی برای اولین بار در شیب های جنوبی کوه عون بن علی تبریز در بهار سال 1373 پیاده شد . محل مورد آزمایش از نظر شرایط اقلیمی و خاکی از جمله فقیر بودن خاک ، گرمای زیاد و خشکی مداوم در تابستان ، سرمای شدید در زمستان و باد شدید در فصول مختلف سال در زمره نامناسبترین محل های مناطق نیمه خشک محسوب می گردد . طرح آزمایشی عبارت از اسپلیت-اسپلیت پلات آشیانه ای با 3 تکرار بود. کرت های اصلی شامل 5 نوع روش کشت در رابطه با ذخیره رطوبت بودند. کرت های فرعی را دو سطح درخت و درختچه و کرت های فرعی -فرعی را گونه های مورد آزمایش یعنی 5 گونه درختی و 10 گونه درختچه ای تشکیل دادند. در کلیه کرت های اصلی به منظور حفظ رطوبت ، پلاستیک هایی به ابعاد یک مترمربع بر روی چاله ها کشیده شد . به منظور مهار هرز آبها و نزولات آسمانی و هدایت رواناب بپای نهال ها از بانکت های هلالی شکل استفاده شد . درصد زنده مانی و ارتفاع نهال ها در سال های 1374 الی 1377اندازه گیری گردید . تجزیه واریانس داده ها از لحاظ درصد زنده مانی و میزان رشد نسبی طولی تفاوت معنی داری را در بین 5 نوع روش کشت نشان نداد. با وجود این، در بین گونه های درختچه ای و نیز گونه های درختی تفاوت معنی داری از لحاظ این صفات مشاهده گردید. در بین درختان، گونه pinus nigra var.austriaca با 13/56 درصد و در بین درختچه ها ، گونه (2) amygdalus orientalis با 97/28 درصد بالاترین میانگین رشد طولی نسبی را کسب نمودند. درصد زنده مانی کلیه گونه های درختی مورد مطالعه بطور غیر قابل انتظاری بالا بود و از 6/92 درصد برای گونه pistacia atlantica تا 58 درصد برای pinus nigra var.austriaca متغیر بود . از بین درختچه ها تعداد 5 گونه درصد زنده مانی بالاتر از 63/75 درصد را نشان دادند که از 27/90 درصد برای amygdalus scoparia تا 63/75 درصد برای haloxylon persicum نوسان داشت . این نتایج غیر قابل انتظار بعد از گذشت 4 سال از شروع آزمایش بسیار امیدوارکننده هستند. علت این موفقیت قابل توجه را می توان به انتخاب گونه های مناسب و مقاوم به شرایط سخت اقلیمی و خاکی و استفاده از بانکت های هلالی و مالچ پلاستیکی بر روی چاله نسبت داد.