ارزیابی برخی از شاخص های تحمل به خشکی در چند ژنوتیپ جو بهاره

با انجام یک آزمایش فاکتوریل، بر اساس بلوک های کامل تصادفی، با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشگاه تبریز در طول فصل زراعی 1379 شاخص های مقاومت به تنش خشکی در ژنوتیپ های جو مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمارها شامل پنج ژنوتیپ(mb 76-17، ib 78-26403، ولفجر، سفیدان و قراملک) و چهار رژیم آبیاری بود. رژیم های آبیاری درمراحل رشدی مختلف گیاه و به شرح زیر انجام شدند: 1- ظهور گیاهچه و آبستنی2- ظهور گیاهچه، آبستنی و ظهور سنبله، 3- ظهور گیاهچه، آبستنی و شیری شدن دانه و 4- ظهور گیاهچه، آبستنی ، ظهور سنبله و شیری شدن دانه. بر اساس عملکرد ژنوتیپ های مورد بررسی در تنش خشکی ( رژیم های آبیاری شماره 1، 2 و 3) و بدون تنش( رژیم آبیاری شماره 4 یاتیمار شاهد) برخی از شاخص های مقاومت به خشکی مشتمل بر میانگین بهره وری(mp)، میانگین هندسی بهره وری(gmp)، شاخص تحمل(tol) ، میانگین هارمونیک(har)، شاخص حساسیت به تنش(ssi) و شاخص تحمل به تنش(sti) بر آورد شدند. ضرایب همبستگی این شاخص ها با یکدیگر در مورد mp، gmp ، har و sti در شرایط تنش و بدون تنش بسیار معنی دار شد. با توجه به اینکه شاخص sti با شاخص های mp ‌، gmp و har همبستگی معنی دار داشت و همچنین با توجه به اینکه این شاخص به طور موثر ژنوتیپ های گروه a را از سایر گروه ها تفکیک کرد، بنابراین به عنوان مناسبترین شاخص برای گزینش ژنوتیپ های مقاوم به خشکی معرفی می شود. نمودارهای yp و ys و sti نیز که در مورد هر یک از رژیم های آبیاری ترسیم شدند،‌نشان می دهند که ژنوتیپ های ib78-26403 و بومی قراملک در تنش های شدید( رژیم آبیاری اول) و متوسط( رژیم آبیاری دوم) مقاوم ترین ژنوتیپ ها نسبت به خشکی هستند.