علل شوری سفره های آب زیرزمینی دشت شبستر

دشت حاصلخیز شبستر با وسعتی در حدود 617 کیلومتر مربع در چهل کیلومتری غرب شهرستان تبریز و در شمال شرق دریاچه ارومیه قرار گرفته است. دشت شبستر یک منطقه فعال کشاورزی بوده و با توجه به کمبود بارش سالانه و رواناب سطحی، سفره های آبی زیرزمینی جهت مصارف کشاورزی، شرب و بهداشت از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار هستند. در سالهای اخیر نفوذ آب شور به سفره های مذکور به ویژه در قسمت های جنوبی و مرکزی دشت از شدت بالایی برخوردار بوده و تعداد زیادی از چاههای آب به خاطرهمین مسئله دیگر قابل بهره برداری نیستند. هدف این تحقیق تعیین منشا آب شور در این لایه های آبدار است،‌با جمع آوری داده های هیدروژئولوژیکی قبلی و نمونه برداری متعدد از چاههای موجود در منطقه دو گروه آب شور با ترکیب شیمیایی کاملا متفاوت در منطقه تشخیص داده شده است: گروه اول دارای مقادیر پایینی از نسبتهای so4/cl و na/cl بوده و درصد mg+ca در این گروه ازمقدار بالایی برخوردار است و آب شور قسمتهای مرکزی دشت را شامل می شو.د گروه دوم دارای مقادیر بالایی از نسبتهای so4/cl و na/cl بوده و در صد mg+ca در این گروه پایین است و آب شور قسمت های جنوب شرقی و حاشیه جنوبی دشت را در بر می گیرد. در آب شور قسمت های مرکزی نسبت های so4 و cl به مجموع آنیون ها هم خوانی خوبی با نسبت های مذکور در آب دریاچه ارومیه دارند و در نتیجه منشا آب شور در این قسمت را می توان به دریاچه ارومیه نسبت داد. در حالی که نسبت های so4 و cl به مجموع آنیون ها در آب شور قسمتهای جنوب شرقی و حاشیه جنوبی متفاوت از نسبت های مشابه در آب دریاچه ارومیه است و عمدتا تبخیر از آب زیرزمینی، نفوذ از رودخانه های مجاور شور و انحالال نهشته های تبخیری موجود در منطقه باعث شوری سفره ها می گردند.