بررسی علل زوال و مرگ و میر درختان بلوط (Quercus macranthera) جنگل حاتم بیگ (قینرجه) مشکین شهر

درختان بلوط جنگل 200 هکتاری حاتم بیگ مشکین شهر، طی دهه اخیر به پوسیدگی ریشه مبتلا شده و مرگ و میر و زوال آن ها به سرعت توسعه یافته است، بطوریکه حدود یک سوم درختان تاکنون در اثر این نشانگان ازبین رفته و با گسترش بیماری احتمال خطر انهدام کامل جنگل نیز وجود دارد. به منظور تشخیص علل زوال و مرگ این درختان در طی سال های 1378 تا 1380 بازدیدهای مکرر از جنگل انجام گرفت و علایم مختلف یادداشت و عکس برداری گردید. علایم پژمردگی ریزش برگ ها و خشک شدن شاخه ها به وفور مشاهده می شد و بیماری اغلب به خشکیدگی انتهایی و مرگ درختان و توقف زادآوری جنگل منجر شده بود. در این بازدیدها از ریشه، طوقه و تنه درختان و از خاک اطراف آنها نمونه برداری شد و پس از انتقال به آزمایشگاه برای جداسازی عامل بیماری از محیط های کشت مختلف استفاده گردید. در نتیجه قارچ های dematophora. sp , pythium aphanidermatum , phytophthora cryptogea , armillaria mellea و چند گونه fusarium جدا گردید. گزارش قارچ های یاد شده از این گونه بلوط نیز در دنیا جدید است. با توجه به ویژگی های هر یک از قارچ ها و بررسی عوامل زوال بلوط در نقاط مختلف دنیا و مطالعه مقطع عرضی عامل پوسیدگی ریشه وایجاد زوال درختان بلوط این جنگل است. این قارچ به دنیال تنش خشکی و تنش ناشی از پروانه برگخوار بلوط (euproctis chrysorrboea l.) و در نتیجه ضعف فیزیولوژیک پایه های اوری، خطر ساز شده است. گونه بیولوژیک آرمیلاریای دخیل در این عارضه با استفاده از روش آزمون های تلاقی و با به کارگیری جدایه های محک هاپلوئید armillaria mellea(vah1: fr.)kumm تشخیص داده شد. درمورد ابتلای گونه q. macranthera به عارضه زوال تاکنون گزارش ملاحظه نشده و بنابراین این چنین به نظر می رسد که نتایج این تحقیق اولین گزارش در این مورد بوده باشد.