تجزیه همبستگی عملکرد دانه با برخی صفات زراعی پنج ژنوتیپ گندم دوروم (Triticum Durum L.)در چهار سطح نیتروژن تحت شرایط آب و هوایی اهواز

به منظور تجزیه همبستگی عملکرد دانه با اجزاء عملکرد ( تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، و وزن هزارداننه) و برخی صفات مورفولوژیک ( ارتفاع و سطح برگ پرچم) در مورد پنج ژنوتیپ گندم دوروم در چهار سطح نیتروژن ، آزمایشی در مزرعهآزمایشی مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان درسال 1374 در یک طرح آماری کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به مورد اجرا درآمد.چهار سطح نیتروژن ( 100،130،160 و 190 کیلوگرم در هکتار ) در کرت های اصلی و پنج ژنوتیپ گندم دوروم (altar84,gedize,aconchi89,shwa/mald, chen/altar84) در کرت های فرعی گنجانده شدند. نتایج نشان دادند که اثر نیتروژن بر ارتفاع بوته ، سطح برگ پرچم، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزاردانه و عملکرد دانه معنی دار ( در سطح احتمال یک درصد) ولی بر تعداد دانه در سنبله معنی دار نیست. ژنوتیپها بجز تعداد سنبله در مترمربع در بقیه صفات مورد بررسی با یکدیگر در سطح احتمال یک درصد اختلاف داشتند.اثر متقابل ژنوتیپ با نیتروژن بر هیچ یک از صفات مورد بررسی معنی دار نشد.میزان 130 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و ژنوتیپ chen/altar84 بهترین سطح کودی و ژنوتیپی بودند. تجزیه همبستگی عملکرد دانه نشان داد که تعداد دانه در سنبله بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه نسبت به دو جزء دیگر (تعداد سنبله در مترمربع و وزن هزاردانه ) در هر چهار سطح نیتروژن بخصوص در سطح نیتروژن 130کیلوگرم در هکتار دارا است . چون دو صفت ارتفاع بوته، سطح برگ پرچم از طریق وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله اثرات غیرمستقیم منفی بر روی عملکرد دانه داشتند. بنابراین می توان نتیجه گیری نمود ارقامی که دارای سطح برگ پرچم زیاد و ارتفاع بوته بالا ( بیشتر از 90 سانتیمتر ) باشند، برای کشت در منطقه خوزستان مطلوب نمی باشند.