استراتژی‌ تنوع‌بخشی کسب‌وکار و نقش آن در بهبود عملکرد شرکت‌های کشتی‌سازی

هدف از این مقاله بررسی استراتژی تنوع‌بخشی کسب‌وکار، شیوه‌های مختلف اعمال آن و تاثیر این روش در شرکت‌های فعال در صنایع دریایی است. با نگاه به تاریخچه صنعت کشتی‌سازی و به‌طورکلی صنایع دریایی، کاملاً روشن است که تقاضاها برای محصولات و خدمات این حوزه از صنعت یک حالت نوسانی دارند. به این معنی که در مدت‌زمان معینی تقاضا برای یک محصول و یا خدمات خاص، افزایش می‌یابد و در یک دوره دیگر، میزان تقاضا کاهش خواهد یافت. این تغییرات اغلب تابع میزان تجارت دریایی و گاهی اوقات ممکن است ناشی از تغییر سیاست‌گذاری دولت‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی باشد. یکی از استراتژی‌هایی که توسط برخی از شرکت‌های فعال در این حوزه برای برخورد با این رفتار بازار انتخاب شده است، تنوع‌بخشی به کسب‌وکار است. تنوع‌بخشی به کسب‌وکار به شیوه‌های مختلف و در بخش‌های مختلفی انجام می‌شود. در یک تقسیم‌بندی کلی می‌توان تنوع‌بخشی کسب‌وکار را ازنظر راستای تنوع‌بخشی دسته‌بندی کرد. از این نظر، تنوع‌بخشی ممکن است در جهت عمودی (در جهت ورودی‌ها و یا خروجی‌های کنونی کسب‌وکار) و یا ممکن است در راستای افقی انجام شود. بر اساس این‌که برای تنوع‌بخشی چه راستایی انتخاب شود، تحقیق و توسعه و نوآوری شرکت نیز در همان راستا انجام خواهد شد. یکی از شیوه‌های تنوع‌بخشی، ایجاد تنوع در محصولات و خدمات و همچنین تنوع در قیمت‌ها است که می‌تواند به توسعه فعالیت شرکت‌ها کمک کند. در دهه‌های اخیر، بسیاری از شرکت‌ها‌ی کشتی‌سازی سعی در حضور در بازار ساخت کشتی‌های باارزش افزوده بیشتر داشته‌اند. بسیاری از شرکت‌های کشتی‌سازی نگاه ویژه‌ای به حوزه‌ سازه‌های فراساحل و صنعت تعمیرات کشتی داشته‌اند. برخی از مجتمع‌های بزرگ کشتی‌سازی، حضور در سایر صنایع غیر از کشتی‌سازی را به‌عنوان راه‌حل انتخاب کرده‌ا‌ند تا در شرایط کاهش تقاضای ساخت کشتی، کسب‌وکار خود را حفظ و یا توسعه دهند. این موضوع که سیاست‌های تنوع‌بخشی کسب‌وکار، تا چه حدی بر عملکرد شرکت‌های فعال در صنایع دریایی موثر است نیاز به مطالعات دقیق دارد. البته روشن است که این تاثیر به فاکتورهای زیادی بستگی دارد به‌نحوی‌که نمی‌توان همه نتایج به‌دست‌آمده برای یک شرکت خاص را به شرکت‌های دیگر تعمیم داد.