تزیینات نما در تاریخ معماری ایران از قرن چهارم تا پایان صفویه

از میان ابعاد مختلفی که توسط پژوهشگران تاریخ معماری ایران مورد مطالعه قرار گرفته، به مقوله‌ی «نماسازی» تا امروز توجه زیادی نشده است. عمده‌ی توجه پژوهشگران به این مقوله تاکنون، ذیل مقوله‌ی «تزیینات» بوده است. این پژوهش با انتخاب چهل بنا از قرن چهارم تا پایان دوره‌ی صفویه و بررسی تزیینات آجرکاری و کاشی‌کاری در وجه بیرونی آن‌ها، سعی کرده است سیر تحولات نما در معماری ایران در این بازه را نشان دهد. این پژوهش نشان می‌دهد آجرکاری در بناهای اولیه تا قرن ششم غلبه داشته است و سپس به آرامی کاشی وارد نمای بناها می‌شود. حضور کاشی ابتدا کمرنگ و به صورت نگینی در میان آجرکاری یا معقلی به صورت محدود در بخشی از نما بوده است. از قرن ششم تدریجا کاشی بر آجر غلبه می‌یابد و سرانجام در دوره‌های ایلخانی و تیموری، نماهای تمام کاشی رایج می‌شوند. در پایان دوران صفویه بار دیگر شاهد احیای آجرکاری هستیم.